معاونت بهداشت

هاري و پیشگیری از آن

بيماري هاري، بيماري ويروسي خطرناكي است كه ويروس از طريق بزاق آلوده پستانداران مانند سگ ، گربه ، گرگ ، روباه ، خفاش و حيوانات ديگر كه معمولاً از راه گازگرفتگي و يا يك زخم باز كه با بزاق تماس پيدا نمايد به انسان منتقل مي شود . فردي كه توسط حيوان هار دچار گاز گرفتگي شده در صورت عدم درمان و ابتلا به هاري محكوم به مرگ است . اگر فردي دچار گازگرفتگي شود و يا پنجه حيوان ايجاد خراش در بدن وي نمايد بايد با مراكز پيشگيري و درمان هاري در سطح كشور مشاوره نموده و تحت درمان قرار گيرد واكسيناسيون عليه هاري در پنج نوبت انجام مي شود كه نوبت اول در روز حادثه يا روز مراجعه ، نوبت دوم 3 روز بعد ، نوبت سوم 7 روز بعد ، نوبت چهارم 14 روز بعد و نوبت پنجم 30 روز بعد تزريق مي گردد . سرم ضد هاري نيز در مواردي كه مركز پيشگيري و درمان هاري لازم بداند تزريق مي گردد .

سگ يا گربه اي كه مبتلا به هاري شود حداكثر به مدت 10 روز زنده مي ماند و به مدت 5 تا 7 روز قبل از مرگ ويروس را در بزاق خود دارد و توسط گاز گرفتن مي تواند ويروس را منتقل نمايد . به اين دليل سگ يا گربه مشكوك به هاري را كه فردي را گاز گرفته است به مدت 10 روز تحت نظر قرار مي دهند كه اگر در اين مدت بميرد احتمال اينكه سگ هار باشد وجود دارد و لازم است حيوان از نظر آزمايشگاهي و از لحاظ هاري بررسي شود . در صورتي كه ثابت شود حيوان هار بوده است اقدامات لازم براي فردي كه دچار گازگرفتگي شده است بايد انجام گيرد .

افرادي كه به دليل شغلي (مانند كاركنان آزمايشگاه تشخيص هاري ، دامپزشكان ، شكارچيان ، مأمورين حفاظت محيط زيست ، جنگلبانان ، كاركنان كشتارگاه ، كساني كه در نيروهاي مسلح تعليم و تربيت سگ را به عهده دارند ، كساني كه براي مطالعه به غارها مي روند و به طور كلي كساني كه به نحوي ممكن است مورد گازگرفتگي حيوانات ذكر شده قرار گيرند ) با حيوانات در تماس هستند بايد عليه بيماري هاري واكسينه شوند . براي پيشگيري از هاري در اين افراد واكسن در چهار نوبت تزريق مي گردد كه در نوبت دوم ، سوم و چهارم به ترتيب 7 روز ، 28 روز و يك سال بعد از نوبت اول تزريق مي گردد و اين افراد هر 3 سال بايد يك نوبت واكسن به عنوان يادآوري دريافت نمايند (البته بعد از اندازه گيري آنتي بادي در خون)

نكته مهم :

شست و شوي زخم مربوط به گازگرفتگي حيوان و بخيه نكردن و باز بودن زخم بسيار مهم است و اساس پيشگيري و درمان هاري است. سريعاً و در ساعات اوليه پس از گزش حيوان، زخم بايد با آب و صابون در چند نوبت و به مدت چند دقيقه عميقاً شستشو داده شود و در جريان آب سيال قرار گيرد . سپس مي توان از مواد ضدعفوني كننده مثل بتادين براي زخم استفاده نمود چون ويروس هاري به نور و جريان هوا حساس است در نتيجه زخم نبايد بخيه زده شود و حتي الامكان روي زخم باز باشد .

منبع: سایت انستیتو پاستور ایران

http://fa.pasteur.ac.ir/Pages.aspx?id=1446