معاونت بهداشت

اپيدميولوژي حوادث ترافيكي در جهان و ايران

در ايران در هر 30 دقيقه يك نفر در جاده ها جان مي سپارد

مرگ و مير، صدمات و ناتوانايي هاي ناشي از حوادث رانندگي از جمله چالش هاي مهم تأثيرگذار بر سلامت جامعه محسوب مي شوند، به طوري كه حوادث و تصادفات رانندگي مهم ترين دليل مرگ، ناتواني و بستري شدن در بيمارستان را تشكيل مي دهند كه عوارض اقتصادي و اجتماعي چشمگيري به دنبال دارند.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهاني در سال 2015 ، سالانه بيش از 25ميليون نفر در دنيا به علت تصادفات رانندگي جان خود را از دست مي دهند. حوادث ترافيكي به عنوان هشتمين عامل مرگ و مير در جهان به شمار مي آيند. آسیب های ترافیکی نيز به عنوان عامل اصلي مرگ و مير در گروه سني 15-29سال است.

تعداد كلي مصدوميت هاي ترافيكي در جهان رو به افزايش است اطلاعات موجود حاكي از آن است كه اگر اين روند ادامه يابد تا سال 2020 ، مرگ و مير در كشورهايي با درآمد متوسط و پايين تا 83 ٪ و در كشورهاي با درآمد بالا تا 27 ٪ افزايش خواهد داشت.

ايران نيز از اين امر مستثني نيست. حوادث رانندگي در ايران پس از بيماري هاي قلبي عروقي، دومين عامل مهم مرگ و ناتواني به حساب مي آيند. گزارش سازمان جهاني بهداشت بر اساس آمار موجود در طي يك سال  2013 تا 2014  بيان مي كند كه در ايران به طور متوسط 23 مورد در هر صد هزار نفر بر اثر تصادفات رانندگي جان

خود را از دست مي دهند. در ايران، حوادث رانندگي بالاترين بار بيماري ها را به خود اختصاص مي دهند و اولين علت مرگ در گروه سني زير 40 سال به شمار مي آيد.

در بين سال هاي 1380 تا 1384 ميزان مرگ ناشي از حوادث افزايش يافته است. (درحدود 30 نفر به ازاي هر 100000 نفر) با تبيين سياست ها و تصويب قوانين جديد و تلاش هاي زيادي كه در اين زمينه از سال 1385 تا 1394 انجام گرفته است، اين ميزان مجددا كاهش يافته است و اين روند كاهشي تا سال 1394 ادامه يافته است.

بررسي هاي انجام شده در سازمان پزشكي قانوني كشور نشان مي دهد كه در سال1393، 16872  نفر در حوادث رانندگي كشته شده اند كه اين تعداد نسبت به سال 1392، 6.2 درصد كاهش يافته است. متاسفانه كشور ايران به دليل رشد قابل توجه وسايل نقليه موتوري و افزايش حجم ترافيك جاده ها و عدم رعايت قوانين راهنمايي و رانندگي سالانه تلفات جاني و مالي فراواني را به دليل حوادث جاده اي متحمل مي شود. افراد آسيب پذير در حوادث جاده اي در ايران را به ترتيب عابرين پياد28  درصد، سرنشينان وسايط نقليه 26 درصد، دوچرخه سواران و موتورسواران 23درصد، رانندگان وسايط نقليه22  درصد و ساير افراد 1 درصد تشكيل مي دهند.

اگرچه در طي سال هاي اخير حوادث ترافيكي از 20068 مورد در سال 1390 به 17994 مورد در سال 1392 كاهش يافته است و اين روند كاهشي همچنان ادامه دارد، موارد مرگ ناشي از حوادث ترافيكي نيز كاهش يافته اما همچنان آمار كشته شده ها بالا است. افزايش بيش از حد خودرو، پايين بودن ايمني آنها و ناكافي بودن مهارت هاي

رانندگي، از جمله عوامل مهم وقوع حوادث ترافيكي به خصوص در خودروسواران محسوب مي شود.با توجه به آمارها، روزانه تعداد زيادي از افراد از وسايل نقليه استفاده مي كنند كه همه ي آنها به گونه اي در معرض خطر حوادث ناشي از تصادفات رانندگي قرار دارند. مطالعات متعددي در زمينه عوامل دخيل در تصادفات انجام گرفته است كه از بين سه عامل مهم در تصادفات كه شامل انسان، جاده و وسيله نقليه است فاكتورهاي انساني(رفتاري) را به عنوان عامل اصلي در 95 ٪ كل تصادفات دانسته اند كه آموزش در زمينه اصلاح و يا بهبود فاكتورهاي انساني (رفتاري) مرتبط با رانندگي بالاخص در گروه جوانان ضروري به نظر مي رسد.

برگرفته از کتاب پیشگیری از حوادث حمل و نقل در جوانان