معاونت بهداشت

اكثر مشکلات بهداشتی موجود در کشور در واقع قديمي‎ترين مشکلات شناخته شده‌ و يكي از معضلات عمده بهداشتي و همچنين از موانع مهم توسعه اقتصادي و اجتماعي مي‎باشند؛  ساليانه بخش عظيمي از اعتبارات نيروي انساني و سرمایه های مالی در بخش وسيعي از کشور جهت رفع اين مشكلات، به آموزش جامعه اختصاص داده مي‎شود. از آن جا كه نگرش بهداشتی به عوامل متعدد اجتماعي و اقتصادي نظير امكانات رفاهي اوليه، خدمات بهداشتي درماني و آگاهي كافي در زمينه بهداشت فردي وابسته است، به خدمت گرفتن تمام توان و ظرفيت‎هاي موجود در بخشهاي مختلف توسعه و ترويج مشاركت فعال جامعه در برنامه‎ هاي بهداشتی و ارتقاء سلامت نقش تعيين كننده‎اي را ايفا مي‎نمايد. تا آنجا كه بسياري از صاحب نظران، سلامت را وابسته به توسعه دانسته و آن را به عنوان مولفه‎اي براي بيان درجه توسعه يافتگي جوامع به كار مي‎برند. لذا آموزش جامعه با هدف پایدار شدن رفتارهای سالم یکی از افتخار جمهوری اسلامی ایران می باشد؛ اگر چه تاكنون اقدامهاي انجام شده در راستاي آموزش سلامت تاثير به سزايي داشته است، با وجود اين و با توجه به جنبه‎هاي علمي و موثر تمام اجزاي نظام سلامت تفكر نويني را در برنامه‎ريزي طلب مي‎نمايد. بنا براین معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قم بر این است تا با به کار گیری پتانسیل های بالقوه و بالفعل موجود نمایشگاهی بهداشتی، دائمی و جذاب تأسیس نماید،  مزاياي اين برنامه آن است كه علاوه بر آموزش سلامت از زبان متولیان سلامت ساير بخش‎هارا نيز می تواند به کار گیرد ؛ اولويت‎هاي برنامه های بهداشتی با زبانی مرتبط با گروههای هدف و از طریق ارتباط جاذبه های تفننی و آموزه های بهداشتی بیان خواهند شد. به نظر مي رسد با اتخاذ اين تدبير مي توان انتظار داشت كه دريافت آگاهي و دانش از اين رسانه بصورت مكرر و در درازمدت موجب پايدار شدن رفتارهاي سالم در فرد و ايجاد فرهنگ زيست - سلامتي در جامعه گردد. اميد است با استعانت از الطاف عطيه حضرت حق و حمايت تمام مديران دلسوز و درد آشنا و در پرتو مشاركت فعال تمام كارشناسان و كاركنان سطوح مختلف دانشگاه علوم پزشکی قم و به كار بستن اين تفكر نو در ایجاد نگرش صحیح بهداشتی در تعدادی از افراد جامعه در استان و کشورموفق شويم.

تحليل وضعيت موجود برنامه:

فرصت های موجود:

•ü     حمایت مسئولین

•ü     پتانسیل همکاری معاونت های دانشگاه علوم پزشکی قم و سایر سازمان ها

•ü     تحولات نگرش جامعه

•ü     امکان استفاده از فنآوری ارتباطی و اطلاعاتی روز جهت آموزش

•ü     امکان دسترسی نسبتا آسان به گروههای هدف به علت همکاری سازمان آموزش و پرورش

•ü     امکان دسترسی نسبتا آسان به گروههای نیازمند آموزش بهداشت به علت استقرار در منطقه ای محروم و حاشیه ای

    تهدید های موجود:

•ü     پایین بودن سهم بهداشت از اعتبارات دانشگاه

•ü     شفاف نبودن موضع برخی سازمان ها در حمایت از برنامه

•ü     محدود بودن زمان آموزش به دانش آموزان به دلیل تداخل فصل امتحانات، تعطیلات و ....

•ü     عدم دسترسی آسان قسمت عمده ای از جامعه استان قم به منطقه محل استقرار نمایشگاه

   نقاط قوت:

•ü     پتانسیل همکاری گروههای معاونت بهداشتی

•ü     وجود برنامه های بهداشتی متنوع

•ü     وجود ظرفیت های آموزشی (رابطین و دانشجویان)

•ü     برخورداری نسبی از خدمات حمایتی جهت تأمین لوازم و تجهیزات مورد نیاز اولیه

•ü     انسجام نمایشگاهها جهت مناسبت های مختلف در طول سال در یک مکان مشخص

   نقاط ضعف:

•ü     ثبات ناکافی سیستم مدیریتی

•ü     کمبود منابع مالی

•ü     کمبود نیروی انسانی ماهر

•ü     عدم ایمان به اولویت آموزش از طریق تأسیس نمایشگاه دائمی در میان اولویت های بهداشتی دانشگاه

   گروه هدف:

 عامه مردم به خصوص دانش آموزان در مقاطع مختلف با نگرش لزوم آموزش صحیح و توان آموزش پذیری دانش آموزان سطوح ابتدایی و راهنمایی 

مجموعه آموزشی تفریحی دهکده سلامتی و سبک زندگی سالم

هدف كلي : 

ارتقای سطح سلامت جامعه و توانمند سازی آنان دربکارگیری شیوه زندگی سالم 

اهداف جزئي : 

الف – برون سازماني 

  ایجاد حساسیت  درزمینه بکارگیری سبک زندگی سالم 

  افزایش دانش و آگاهی افراد جامعه در زمینه شیوه های سالم زندگی 

  ايجاد و تغيير نگرش مطلوب نسبت به سلامتي در بين دانش آموزان و جوانان 

  پايدار نمودن نگرش مزبور و تبديل آن به فرهنگ سلامتي 

  افزايش سطح ارتباط و تعامل مركز بهداشت با بدنه اجتماع به ويژه جامعه دانش آموزي و جوانان

  افزایش مشارکت جامعه در زمینه ترویج فرهنگ سلامتی

  ترویج رفتارهای  بهداشتی 

ب –درون سازماني

  ايجاد انگيزه در واحدهاي مركز بهداشت جهت افزايش رويكرد آموزشي 

  تهيه مطالب بهداشتي با ويژگيهاي از قيبل متنوع بودن، هنري بودن ، علمي بودن و جالب بودن 

  شناسايي همكاران علاقه مند در حوزه هاي آموزشي – ارتباطي – هنري 

  تسهيل در دريافت پسخوراند فعاليت واحدها از جامعه شهروندي 

  افزايش سطح تعامل هاي سازماني و مشاركت در بين واحدهاي ستادي – محيطي مركز بهداشت 

ويژگي هاي دهکده سلامتی

•   استفاده از حدود 80% فضا جهت آموزش  در مکانی به مساحت 5 هزار متر مربع
•   به كار گيري شيوه هاي نوين آموزشي 
•   ایجاد فضای آموزشی مفرح و با نشاط
•   طراحی غرفه ها منطبق با مشکلات سلامت دنیای امروزو براساس نیازها و علايق هریک از گروههای هدف
•   جامعیت وتفوق عینیت داشتن غرفه ها
•   آموزش از طریق بازی و سرگرمی و مشارکت بازدید کنندگان در آموزش
•   مشارکت ادارات در آموزش مفاهیم ایمنی و سلامت جهت تامین رفاه و تندرستی 
•   آموزش روش های خود مراقبتی 
•   آموزش تغذیه سالم و هرم غذايي
•   ‌پيشگيري از بيماريهاي واگير، عفوني و غيرواگير 
•   كنترل عوامل زيان آورشيميايي ، ‌ فيزيكي،‌ بيولوژيكي،‌ ارگونوميك و رواني در محيط كار و زندگي
•   آموزش مهارتهاي زندگي 
•   آشنایی با کانال های ارتباطی در زمینه سلامتی
•   آموزش ومشاوره در زمینه بیماریهای رفتاری
•   شناسايي و آموزش پيشگيري از اعتياد به  مواد مخدر و روان گردان ها 
•   ارائه خدمات مشاوره بهداشت خانواده 

آموزشهای مربوط به غرفه ها در دهکده سلامتی

بهداشت خانواده

• آموزش نحوه صحيح شيردهي و اهمیت تغذیه با شیر مادر 

• آشنایی با شیوه زندگی سالم در دوران میانسالی و سالمندی

• مشاوره و آموزش جنسی قبل از ازدواج

• آموزش بهداشت زنان و پیشگیری از بیماریهای شایع زنان 

• مشاوره و راهنمایی در خصوص مراقبت های دوران بارداری ، زایمان و بعد از زایمان 

• مشاوره در زمینه مشکلات و مسائل مرتبط با سلامت کودکان و زنان 

• آموزش دوران بلوغ 

بهداشت روان و پیشگیری از اعتیاد

• آموزش مهارتهای زندگی 

• آشنایی با اثرات مخرب مواد مخدر و روان گردان ها و پیشگیری از اعتیاد 

• راهنمایی در انتخاب مشاور 

• آموزش اثرات مثبت ورزش در سلامت رو ح و روان 

• معنویت و سلامت 

• آشنایی با عوارض و عواقب ناشی از مصرف سیگار 

• آموزش نقش خانواده و دوستان در آسیب های اجتماعی 

• ارائه مشاوره در زمینه ویژگیهای روانی و رفتاری در دوران مختلف زندگی 

• شناخت انواع مهارت های زندگی

• شناخت سطوح مهارت های زندگی

• شناخت عوامل موثر در بالا بردن سطح سلامت روان

• آشنایی با سبک مهارت حل مسئله و کنترل استرس ( معنویات – ورزش- کتابخوانی )

• شناخت اهمیت و ضرورت مهارت نه گفتن و جرات مندی در کاهش مصرف مواد

• آموزش مهارت گوش دادن فعال

• غرفه آسیبهای اجتماعی

• پیشگیری از آسیب های اجتماعی 

• درک مفهوم آسیب های اجتماعی

• آشنایی با انواع آسیب های اجتماعی و عوارض و پیامد هر کدام (استفاده نادرست از اینترنت، خشم، شیطان پرستی، فرار از منزل، طلاق و خودکشی )

• شناخت عوامل سبب ساز در گرایش به آسیب های اجتماعی

• شیطان پرستی 

• آشنایی با فرق در سطح جهان

• آشنایی با علائم و نمادهای شیطان پرستی

• بیماریهای رفتاری

• آموزش راههای پیشگیری از بیماریهای رفتاری از قبيل ایدز ، هپاتیت و .... 

• آشنایی با مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری 

تغذیه

• آشنایی با گروههای اصلی مواد غذایی و میزان مجاز استفاده از هریک از آنها 

• آموزش تغذیه سالم و نیازهای تغذیه ای کودکان، نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و سالمندان، مادران باردار و شیرده 

• آموزش نقش تغذیه در پیشگیری از بیماریها 

• تعیین وزن و قد افراد و ارائه راهکارهای تغذیه ای مناسب 

بهداشت مدارس و دهان و دندان

• آموزش بهداشت فردی در قالب مسابقه جمله نویسی روی بورد 

• آموزش بهداشت دهان ودندان در قالب قطار آموزشی، سن با اشکال حجمی برای گرفتن عکس یادگاری 

• آموزش حوادث در مدرسه در قالب بازی استخر توپ 

• آموزش بکارگیری وسایل شخصی در قالب بازی ماهیگیری 

• نرم افزار آموزشی دهکده سلامتی در قالب بازی رایانه ای 

• آموزش بلوغ دختران در قالب پمفلت آموزشی 

• بازی اعصاب سنج جهت تمرکز 

• سایر پیامهای بهداشتی در قالب مسابقه ی نقاشی 

پیشگیری از بیماریها

• آموزش راههای پیشگیری از بیماریهای غیر واگیر ( قلبی- عروقی، سرطان، دیابت و ...) 

• آموزش پیشگیری از بيماريهاي واگير (عفونتهای تنفسی، سالك،‌ تب مالت، بيماريهاي اسهالي و ...) 

• آموزش نکات ضروری در مواجهه با حیوانات در راستاي پیشگیری از هاری 

• آموزش از طريق بازيهاي لي لي، مار و پله و پازل 

سلامت محیط و کار

• آموزش چگونگی برخورد با عوامل زیانبار شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی در منزل و محيط کار 

• توصیه های ایمنی در مقابل پرتوهاي موبايل، آنتن B.T.S و ... 

• آموزش مفهوم ارگونومی 

• نمايش نانوايي سلامت در راستاي آموزش مراكز بهداشتي تهيه و توزيع مواد غذايي 

• آموزش پيشگيري از مخاطرات ناشي از مصرف دخانيات 

• نمایش مواد غذایی به صورت دوره گرد و دستفروش

• نمایش ظروف مناسب تهیه و عرضه مواد غذایی 

• توصیه های بهداشتی استفاده از استخرهای شنا

• طریقه چیدمان صحیح مواد غذایی د اخل یخچال 

• روش صحیح بلند کردن بارهای سنگین

• روش صحیح حمل وسایل و خریدها 

• استفاده صحیح از نرده بان

• مقایسه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی و گیاهی و توصیه به استفاده از ظروف سلولزی و گیاهی 

• مراحل تصفیه نمک

• روش تصفیه آب بصورت خانگی

• شرح وظایف محیط و حرفه ای با روش پرده خوانی 

نمایشگاه نقاشی 

• فرهنگ سازی و اطلاع رسانی در راستای ارتقای سلامت و تأکید بر اصلاح روش¬های زندگی برای تأمین سلامتی دانش آموزان به ویژه با موضوع شعار سال سازمان جهانی بهداشت 

• جلب مشارکت دانش آموزان در راستای توجه به نقش سلامت و پیشگیری برای داشتن جامعه ای سالم با استفاده از هنر نقاشی

• تبیین عوامل موثر بر سلامت جامعه و توجه دادن دست¬اندرکاران نظام سلامت به موضوعات و مناسبتهای بهداشتی 

• ایجاد زمینه مناسب برای به اشتراک گذاشتن طرحها، ایده ها و برنامه های سازمانهای مختلف در زمینه سلامت و اطلاع رسانی مناسب.  

• آشنایی کودکان با روشها و تکنیک های نقاشی 

• ترویج استفاده از هنر نقاشی در زمینه سلامت در بین کودکان، نوجوانان وجوانان 

اتاق مدیریت بحران

در قالب دو اتاق ایمن وغیرایمن طراحی شده که نحوه صحیح و نادرست چیدمان وسایل را در منزل و محیط کار نشان داده است.

• نحوه قرارگیری تخت /  تخت کودک /  کامپیوتر /  یخچال /  اجاق گاز

• چیدمان وسایل داخل کابینت 

• استفاده از پادری و فرش به روش صحیح

• باز شدن دربهای خروج و ورود 

• چیدمان وسایل و کتابهای داخل ویترین و کتابخانه

پایگاه تغذیه سالم :

• ارائه و فروش خوراکی ها و تنقلات سالم و مجاز

• معرفی انواع خوراکی تغذیه ای بسته بندی شده

• معرفی مواد غذایی سالم و دارای پروانه ساخت وزارت بهداشت، علامت استاندارد، تاریخ تولید و مصرف و مشخصات ترکیبات تشکیل دهنده و ...

• نمایش فضای فیزیکی مناسب و بهداشتی فروش موا د غذایی

• متصدی فروش مواد خوراکی (آگاه به مسائل بهداشتی و تغذیه ای)

• ارائه غذاهای پخته با ارزش غذایی بالا و تامین کننده نیازهای غذایی ، ویتامین ها و املاح و ... و استفاده از نمک کم و روغن مایع

غرفه مربوطه به سازمانها و ارگانها مرتبط با موضوع سلامت:

اين بخش از نمايشگاه در مناسبت هاي مختلف با ارائه آموزش هاي لازم در راستاي سلامت و اهداف سازمان های مربوطه در خدمت مراجعين محترم مي باشد ،‌از جمله اين سازمان ها مي توان به  دادگستری، نيروي انتظامي،‌ بهزيستي،  شهرداري، ‌معاونت غذا و دارو، انتقال خون، گروه NA و ... اشاره كرد.

سازمانهای مستقر در دهکده سلامتی: 

دادگستری استان: 

 با هدف پیشگیری از جرائم و با مشارکت سازمان پزشکی قانونی استان، معاونت آموزشی دادگستری، دادسرا، اداره کل زندانها غرفه ای را جهت آموزش دانش آموزان و دانشجویان تهیه کرده است. 

سازمان بهزیستی : 

• برگزاری جلسات آموزشی مهارتهای زندگی

• برگزاری جلسات آموزشی مهارتهای فنی و حرفه ای مورد کاربرد در منازل ( خیاطی، قالیبافی و گلدوزی) 

• ارائه مشاوره های خانواده و تحصیلی

• جلب مشارکتهای مردمی جهت کمک به نیازمندان محله 

• اعزام کارشاسا جهت ارائه آموزشهای مهارتهای زندگی در مدارس

• برگزاری مسابقات ورزشی ، فرهنگی ویژه دانش آمزوان 

• توانمند سازی بانوان در زمینه های فنی و هنری

    سازماندهي :

به منظور سازماندهي به 2 كميته « علمي - آموزشي» و «اجرايي» نیاز مي باشد .

•v    فعاليتها :

الف) كميته علمي - آموزشي:

•ü     تدوين برنامه عملياتي

•ü     ايجاد هماهنگي در بين واحدها و شناسايي نيروهاي موردنياز

•ü     تهيه عناوين برنامه

•ü     تهيه  مطالب

ب) كميته  اجرايي:

•ü     معرفی فضای مناسب

•ü     هماهنگي با سيستم هاي مالي  - اداري

•ü     خريد تجهيزات مورد نياز

•ü     پشتيباني از سایر موارد حین و پس از اجرا

•v    اعضای منتخب:

دکتر مجید محمدیان: رئیس کل

نكته: هر گروه دارای یک زیر کمیته می باشد.

•v     مکان نمایشگاه بهداشتی و دائمی:

طبقه زیر زمین ساختمان موجود در خیابان شهر قائم ^(عج) بنا به دلایل ذیل:

•1.       عدم وجود ساختمانی مناسب تر

•2.      انتقال دانشکده پرستاری و مامایی ساکن در مکان و خالی بودن

•3.      مستقر بودن در یکی از محروم ترین مناطق شهر قم

•4.       داشتن جمعیت محلی مناسب

•v    زمان افتتاح نمایشگاه بهداشتی و دائمی:

هفته سلامت سال 1390

•v    غرفه های از پیش تعیین شده در معاونت بهداشتی:

ليست تجهيزات مورد نياز در قدم اول

ليست تجهيزات مورد نياز در قدم اول (ادامه)

ليست تجهيزات مورد نياز در قدم اول (ادامه)

ليست تجهيزات مورد نياز در قدم اول (ادامه)

ليست تجهيزات مورد نياز در قدم اول (ادامه)

ليست تجهيزات مورد نياز در قدم اول (ادامه)