معاونت بهداشت

˜ روزه داری، بارداری و شیردهی ™

این پرسش برای بسیاری از خانم های باردار و شیرده مطرح است که آیا آنها می توانند روزه بگیرند یا خیر؟ و در صورت روزه داری آیا خطری متوجه جنین یا نوزاد آنها می شود؟برای پاسخ به این پرسش باید موضوع را به صورت جداگانه و در حالات مختلف مورد بحث و بررسی قرار داد.

•1-      روزه داری در سه ماهه نخست بارداری:

در ماه های اول بارداری به ویژه 8 هفته نخست بارداری که سلول های جنین خصوصاً سلول های اولیه بافت مغزی جنین در حال شکل گیری هستند روزه داری می تواند بر رشد عمومی جنین تأثیر گذاشته و خطرات جبران ناپذیری بر جای گذارد. این موضوع علی الخصوص در فصولی از سال که ساعات روزه داری طولانی است و به حدود 10 -12 ساعت می رسد، خطرناکتر است. به علاوه تهوع (ویار که در ماه های اول بارداری بیشتر است) نیز خود سبب می شود که امکان روزه داری در این دوره کمتر شود.

•2-      روزه داری در سه ماهه دوم بارداری:

روزه داری در سه ماهه دوم با نظر موافق پزشک معالج منعی ندارد. زیر عموماً اثر سویی بر جنین نخواهد داشت.

•3-      روزه داری در سه ما هه سوم بارداری:

در این دوره نیز روزه داری مادر به صلاح جنین نیست زیرا در سه ماهه سوم بخش عمده انرژی جنین از قند خون مادر (گلوکز خون مادر) تأمین می شود و اگر مادر در این دوره اقدام به روزه داری نماید چربی های بدن او تجزیه شده، ترکیبات کتونی از آن حاصل می شوند که می توانند از طریق جفت وارد گردش خون جنین شده و به سیستم عصبی جنین آسیب برسانند.

à زنان بارداری که می خواهند در این دوره روزه بگیرند حتماً باید:

• ü فعالیت کمی داشته باشند. ü آزمایش های خون و ادرار آنها طبیعی باشد.
• ü بیماری خاصی نداشته باشند. ü فشارخون طبیعی داشته باشند.
• ü میزان کالری (مواد غذایی) مورد نیازشان را براساس قد، وزن و سن حاملگی با نظر پزشک معالج محاسبه نمایند.

à موارد منع روزه داری در زنان باردار:

زنان بارداری که اصرار بر روزه گرفتن دارند، باید در موارد زیر از روزه داری خودداری نمایند زیرا در این صورت خود آن ها و جنین شان دچار عوارض جبران ناپذیری خواهند شد:

• 1. وزن اولیه مادر کمتر از 45- 50 کیلوگرم باشد. 2. رشد ناکافی جنین در داخل رحم
• 2. کاهش مایع درون کیسه آب 4. افزایش فشارخون مادر در دوران بارداری و مسمومیت حاملگی

à آیا مادران شیرده می توانند روزه بگیرند؟

براساس شواهد موجود تا 6 ماهگی که تنها منبع تغذیه ای نوزاد شیر مادر است بهتر است مادران روزه نگیرند، زیرا روزه داری مادر موجب اختلال در شیردهی و به دنبال آن اختلال در رشد کودک می شود.

اما مادران شیردهی که کودکشان در سنین پس از 6 ماهگی به سر برده و از انواع غذاهای کمکی استفاده می کند می توانند با رعایت نکاتی که در ذیل به برخی از آنها اشاره شده است روزه بگیرند:

• 1. رژیم غذایی این مادران باید غنی از پروتئین، آهن، کلسیم و انواع ویتامین ها (شامل گوشت، حبوبات، لبنیات، تخم مرغ و سبزیجات و میوه جات) باشد.
• 2. در فاصله افطار تا سحر از مایعاتی چون آب و شیر به میزان زیاد استفاده نمایند.
• 3. از انجام کارهای سنگین و خسته کننده بپرهیزید.

                                                                                           تهیه کننده: مرضیه رضایی عارف- کارشناس مامایی

                                                                                                           منبع: کتابچه راهنمای سلامت در ماه مبارک رمضان