معاونت بهداشت

سالمندی،یک روند طبیعی در زندگی انسانها محسوب می گردد .ارزش سالمندی تا بدان آنجاست که رسول اکرم (ص) سالمندان را مایه برکت و وجود آنان را در خانواده و جمع همانند پیامبر در میان امت به شمار آورده اند.
سالمند و خانواده
می دانیم که پیری فرایندی است که متوقف نمی شود و فقط با داشتن زندگی سالم و مراقبت های صحیح می توان دوران سالمندی را به دورانی لذت بخش و مطلوب و همراه با سلامت تبدیل نمود.سالمندان سالم وتوانمند بعنوان شهروند ارشد می توانند تجربیات مفید خود را به خوبی به نسلهای بعدی انتقال دهند ونسل بعد را مورد حمایت خود قرار دهد
تأثیر و نقش سالمندان در خانواده انکارناپذیر است حضور یک سالمند فعال، متکی به خود و شاد در خانواده و روابط عاطفی و اساسی بین اعضای خانواده را تقویت کرده و همواره به عنوان یک پناهگاه امن روانی عاطفی برای جوان ترها مطرح است و باعث ارتقاء سطح سلامت روان، افزایش اعتماد به نفس و احساس امید و انگیزه در بین اعضای خانواده شده و روابط بین فردی و اجتماعی را گسترده تر و موثرتر می کند.
در گذشته سالمندان نقش مهمی را در انتقال فرهنگ و سنت در جامعه ایفا می کردند و بر همین مبنا از جایگاه خوبی برخوردار بودند. بزرگان با انتقال تجربیات خود در خانواده های جوانی که مشکل داشتند مداخله می کردند . این زوج ها با مشورت و حمایت سالمندان و بزرگان فامیل از مشکلات خود عبور کرده و خود نیز به حمایت از دیگران می پرداختند.
در یک خانواده متعارف و متعادل، سالمندان نقش سرپرست یا راهنما را ایفا می کنند که کارشان هدایت و ارشاد خانواده است وشیوه زندگی را به آنها می آموزند.
از طرف دیگر جوانان  نیز برای برقراری ارتباطی شایسته و نیکو با سالمندان باید با وظایف خود آشنا باشندوآنها رابه بهترین شکل ممکن اجرا کنند.پذیرش سالمندان ، به ویژه پدر و مادر سالمند و حفظ و نگهداری آنها با صبر و بردباری از مهمترین ویژگی های یک خانواده سالم و نرمال است. بهره مندی از تجربه های آنها و نیز مهرورزی ورفع مشکلات آنها، از جمله وظایفی است که جوانان در خصوص سالمندان بر عهده دارند تا بتوانند زندگی آینده خود را بر پایه مشارکت آن پیران فرزانه پایه ریزی کنند و با استفاده از تجربه های ایشان به آرامش و موفقیت در زندگی برسند.
از این رو آموزش احترام به سالمندان در تمامی دوره های آموزشی از پیش دبستانی گرفته تا تحصیلات عالی ضروری می باشد هنگامی که رابطه محترمانه ای میان نسل جدید و قدیم برقرار می شود ، فرد سالخورده در خود احساس احترام و ارزشمندی می کند و همین امر سبب می شود که به اندوخته های گرانبهای خود افتخار کند و هراس از گفتن تجربیات خود برای نسل جدید نداشته باشد. ایجاد فرصت برای بیان و تجربیات و احساسات توسط سالمند در درون خانواده، حس ارزشمندی و مفید بودن را در آنها افزایش داده و به ارتقای سطح سلامت روانی آنها کمک می کند.
علاوه بر این سالمندان در خانواده ها هنوز هم جایگاه قابل احترامی دارند و می توان به عنوان بازوی کمکی، از توانایی و حضور آنها در خانواده استفاده کرده و در تحکیم خانواده تأثیر گذار باشند. البته در برخی جوامع به دلیل تغییرات اجتماعی و تغییر در نگرش ها و نیازها  ممکن است نتوانند ارتباط موثری با فرزندان و جوانان برقرار نمایند و به همین دلیل بین این دو نسل شکاف به وجود آمده است و فرزندان و جوانان خانواده نمی توانند یا نمی خواهند از مشورت و حمایت های سالمندان فامیل یا والدین خود بهره مند شوند اما با آموزش و توانمند کردن سالمندان می توانند نقش برجسته ای را در حفظ و تداوم خانواده ی جدید  و جوانان ایفا کنند.
آموزش سالمندان جهت انتقال تجربیاتشان به جامعه می تواند کاری ارزشمند محسوب گردد. آنان باید آموزش ببینند که چگونه تجربیات خود را به صورت قابل استفاده برای جوانان ارائه نمایند.
سالمندان فکر و اندیشه های خاصی دارند که ناشی از دیده ها، شنیده ها و تجربه هایی است که در طول زندگی به دست آورده اند برخی این اندیشه را در خود می پروانند که به پختگی و کمال رسیده اند، اندیشمند و صاحب رأی بوده و می توانند الگوی دیگران باشند و مورد شور و مشورت قرار گیرند.
سالمندان به دلیل جایگاه والای اجتماعی خود می توانند نقش ارزنده ای را در شکل گیری خانواده وازدواج مناسب جوانان ایفا نمایند وجامعه را به سمت پویایی، بالندگی وجوانی جمعیت هدایت نمایند .
هرچند یک سالمند ممکن است از شغل خود بازنشسته گردد اما بعنوان یک پدر یا مادر با تجربه می تواند در کنار فرزندان خود به تربیت  وپرورش صحیح آنها کمک نمایند. سالمندان گنجینه ای از فرهنگ اصیل ایرانی می باشند و می توانند بسیاری از این مفاهیم را در قالب قصه وشعر به نوه های خود انتقال دهند . لذا بر ماست که شناخت صحیحی از این ذخایر ارزشمند داشته باشیم ودر حفظ کرامت آنها بکوشیم