معاونت بهداشت

سل یک بیماری عفونی واگیردار است که در اثر مجموعه مایکوباکتریوم های سلی ایجاد می شود و در بیشتر موارد ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس( یعنی نوع انسانی) است و ویژگی این باسیل مقاوم بودن آن در شرایط محیطی است که باعث می شود برای مدتها در شرایط گرم و خشک  خودش را حفظ کند و به راحتی از راه تنفسی به افراد منتقل گردد. 

با توجه به اینکه بیماری سل در استان قم بومی است و به دلیل وجود جمعیت آسیب پذیر خارجی میزان بروز موارد جدید از متوسط کشوری بالاتر است. کنترل سل یکی از اولویت های مهم نظام عرضه خدمات بهداشتی می باشد.

راه های انتقال بیماری سل چیست؟

بیماری سل معمولاً توسط ذرات تنفسی حاوی میکروب سل از یک بیمار مسلول اسمیر مثبت به افراد سالم سرایت پیدا می کند. این بیماران با سرفه و عطسه قطرات ریز حاوی میکروب را در هوا پخش می کنند و از طریق تنفسی باسیل ها وارد ریه ها می شود. میکروب سل پس از ورود به ریه و ایجاد ضایعه می تواند از طریق جریان خون، عروق لنفاوی، برونش ها و ... به دیگر قسمت های بدن منتشر شود. از راه های انتقال بسیار نادر بیماری ، ورود اتفاقی میکروب در حین آزمایش یا از مادر به جنین می باشد.

علائم بیماری سل چیست ؟

شایع ترین علامت ابتلا به بیماری سل سرفه پایدار به مدت 2 هفته یا بیشتر که معمولاً با خلط و گاهی خلط خونی همراه می باشد و ممکن است علائمی مثل تنگی نفس و درد قفسه سینه نیز با سرفه دیده شود.

چه عواملی در ابتلای افراد به سل نقش دارد؟

از آنجا که بین ابتلا به بیماری سل و فقر ارتباط نزدیکی وجود دارد می توان گفت کسانی که دچار سوء تغذیه هستند بیشتر به سل مبتلا می شوند چون سیستم ایمنی بدن تضعیف شده و قادر به مهار باکتری نخواهد بود.

اما سایر عواملی که در ابتلاء نقش دارند شامل موارد ذیل می باشد :

1- در معرض تماس بودن با بیمار مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت

2- طول مدت تماس با این بیماران

3- زندگی در مکانی که تهویه هوا به خوبی انجام نمی شود.

4- محیط های کاری با خطر آسیب به نسج ریه ها (سیلیکوزیس)

آیا سل قابل درمان است و فرد بهبودی کامل پیدا می کند؟

بله، در صورت تشخیص به موقع و درمان اصولی فرد بیمار می تواند بهبودی کامل پیدا کند و از مرگ نجات یابد اما اگر بیماری فرد تشخیص داده نشود این بیمار یک منبع فوق العاده آلوده کننده بیماری محسوب می شود که می تواند در طول سال بسیاری از افراد در معرض خطر خصوصاً کودکان زیر 5 سال را مبتلا کند.

دکتر بهاره زارع- کارشناس مسئول برنامه سل مرکز بهداشت استان