معاونت بهداشت

اصول بهداشتی و تغذیه ای در ماه مبارک رمضان

صوموا  تصحّوا « روزه بگیرید تا سلامت باشید»

ماه مبارک رمضان بعنوان ماه میهمانی الهی است. میهمانی خاصی که مسلمانان با تحمل گرسنگی و تشنگی و محدودیتها، از سفره نعمات مادی ( بهداشت جسمی ، روانی ، اجتماعی ) و معنوی ( تقوی و مقام قرب الهی ) بهره مند می گردند.

روزه باعث می شود که اعضای بدن مخصوصاً دستگاه گوارش ما ( معده ، روده ها و ... ) در طول 11 ماه که کاملاً مشغول انجام فعالیت بودند به مدت یکماه استراحت کرده و نیروی تازه ای بگیرند و از سوی دیگر ، ذخایر چربیهای مضری که مخصوصاً در ناحیه شکم تجمع پیدا کرده و می تواند مشکلات زیادی را برای ما ایجاد کند ، کاهش یافته و سموم بدن دفع می شود.

اصول تغذیه در ماه مبارک رمضان :

روزه داران عزیز باید از یک رژیم غذایی سالم و با کیفیت بالا پیروی کنند تا به این ترتیب بدن خود را  با شرایط جدید تطبیق دهند. در ایام روزه داری برنامه غذایی افراد به دو وعده اصلی افطار و سحری محدود
می شود. در این خصوص وعده سحری از اهمیت ویژه ای برخودار است زیرا پس از این وعده ، ساعات
روزه داری شروع شده و بدن انرژی دیگری دریافت نمی کند ، به همین دلیل بهتر است  از غذاهای دیرهضم مانند غذاهای حاوی کربوهیدرات پیچیده ( قندهای مرکب ) و فیبر نظیر میوه، سبزی، غلات کامل و حبوبات مثل جو، گندم، عدس، لوبیا، نانهای سبوس دار و ... در این وعده استفاده شود. متخصصین تغذیه تأکید دارند که در این وعده غذایی باید از خوردن غذاهای سرخ شده ، پرچرب و شیرین پرهیز شود.

وعده سحری فراموش نشود:

این وعده غذایی در ماه رمضان همانند صبحانه در روزهای عادی بوده و مهمترین وعده غذایی به حساب می آید. از آنجا که تمام غذاهایی که در این وعده مصرف می شوند، انرژی مورد نیاز و مواد مغذی لازم برای تمرکز و فعالیت روزمره را تأمین می کنند ، اشخاصی که بدون خوردن سحری اقدام به روزه گرفتن می کنند، در طول روز دچار
افت قند خون ، کاهش تمرکز و پائین آمدن توان کاری می شوند. این عوارض هیچ ارتباطی با روزه گرفتن ندارد و تنها به دلیل تغذیه نامناسب و عدم مصرف سحری می باشد.

روزه داران باید سحری را مانند صبحانه کامل یا یک ناهار سبک میل کنند و خوردن سالاد و میوه در سحری فراموش نشود، زیرا برای کاهش احساس گرسنگی و تشنگی بسیار موثر می باشد. حداقل سالادی که می توان تهیه کرد، سالاد خیار و گوجه فرنگی است که می توان با افزودن کمی هویج یاجوانه گندم ، عدس و ماش به ارزش غذایی آن افزود ، اما بهترین سبزی که می توان به عنوان سالاد در سحر میل کرد، کاهو است. این سبزی در مقایسه با سایر سبزیها دارای آب بسیار بالایی است و به همین دلیل می تواند از احساس تشنگی در طول روز بکاهد. همچنین فیبر بالای آن مانع ابتلای روزه داران به یبوست می شود. پس سبزیها و میوه ها با رنگهای مختلف ضامن سلامت شما خواهند بود.

رژیم غذایی در افطار:

بهترین رژیمی که برای افطار می توان استفاده نمود، رژیمی است که در درجه اول حاوی مایعات و قندهای ساده قابل جذب سریع باشد، زیرا در زمان افطار قند خون در پائین ترین حد خود قرار گرفته و می تواند یکی از علل سردردهای نزدیک افطار باشد. به همین دلیل توصیه می شود شروع افطاری با خرما، آب گرم، یا چای کم رنگ، شیر و ... باشد، بدین ترتیب نیاز شدید به مواد قندی به سرعت برطرف می شود و بدن آمادگی بهتر برای استفاده از مواد غذایی دیگر را پیدا می کند. نباید یکباره حجم زیادی از غذا یا مایعات وارد معده شود ، چون اتساع ناگهانی معده باعث اختلال در جریان خون دیگر اندامها و اعضاء بدن شده و از طرفی باعث بروز سوء هاضمه نیز می شود.پس باید غذای اصلی در وعده افطار ، کم کم و به تدریج صرف شود. از طرف دیگر مصرف یکباره مقادیر زیادی نوشیدنیهای سرد ممکن است علائم ناراحت کننده گوارشی در فرد روزه دار به وجود آورد و باید از این عمل پرهیز نمود.

تهیه و تنظیم :

علی اکبر حق ویسی کارشناس مسوول بهبود تغذیه