معاونت بهداشت

15همه ساله هفته آخر اسفند ماه بعنوان هفته ملی سلامت مردان تعیین و برنامه های ویژه ای به اجرا در می آمد. اما در اسفند ماه سال جاری به دلیل شیوع بیماری کرونا این مناسبت با تاخیر و همزمان با هفته جهانی سلامت مردان یعنی 15  الی 21 ژوئن (26 خرداد الی یکم تیرماه) برگزار می شود و  بنا بر آن نیست که در برگزاری هفته ملی سلامت مردان که در کشور ما از سال 85 در هفته اول اسفند ماه برگزار می شود و در تقویم ملی در هفته اول اسفند ثبت شده است تغییری روی دهد.

از آنجا که در سال جاری به دلیل شدت ابتلا و مرگ و میر کووید 19 در مردان، شعار این هفته در سطح بین المللی" Take Action on Covid-19 " برای کووید 19 اقدام کنید" در  نظر گرفته شده، مناسبت مذکور فرصت مغتنمی برای اطلاع رسانی و حساس سازی جامعه مردان، سازمانهای دولتی، غیر دولتی و صنوف مختلف در خصوص کووید 19 به شمار می آید.
<![if !supportLineBreakNewLine]>
<![endif]>

در چنین شرایطی اطلاع رسانی، تلاش برای افزایش آگاهی مردان به موضوع سلامتی به طور کلی و بیماری کووید 19 به شکل اختصاصی مبتنی بر ویژگی های فرهنگی واجتماعی هر منطقه  و تشویق  مردان به مشارکت درتوسعه  برنامه های بهداشتی پایه  می تواند به عنوان یک راهکار برای عبور از بحران فوق بوده و فرصت مناسبی  برای اطلاع رسانی و حساس سازی جامعه و دولت در خصوص اهمیت  سلامت مردان در خانواده و جامعه می باشد.

در زمینه بیماری کووید 19 موضوع سلامت مردان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اگرچه افراد جامعه از کوچک تا بزرگ و زن و مرد در معرض خطر کرونا ویروس هستند، اما سن و جنس به عنوان دو فاکتور مهم در ابتلا یا شدت علایم تاثیر گذار هستند. تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان بوده و این افراد نیازمند مراقبت و توجه بیشتر هستند.

مهمترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید 19 در مردان نقش داشته و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تاکید قرار گرفته اند، عبارتند از: دلایل بیولوژیکی مانند دلایل ژنتیکی، هورمونی و آنزیمها، دلایل مربوط به پروفایل اجتماعی و مسئولیت شغلی و اقتصادی  مردان که سبب مواجهه بیشتر آنان با عوامل خطر می شود و دلایل فرهنگی از جمله باور غلط مردان مبنی بر برتر بودن و قوی تر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت که سبب می شود مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه کنند و به انجام آزمایش تن دهند یا کمتر از زنان به رعایت اصول بهداشتی تعریف شده مانند شستشوی مکرر دستها، استفاده از ماسک و دستکش مبادرت ورزند.

همچنین وجود بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی عروقی (فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز) بیشتر در مردان نسبت به زنان و همینطور رفتارهای ناسالم مردان مانند بی تحرکی، تغذیه ناسالم و مصرف دخانیات از جمله عوامل مهم و موثر در این تفاوت است و باید گفت هیچ چیز به اندازه یک برنامه غذایی کامل و صحیح به همراه فعالیت فیزیکی مناسب به تقویت سیستم دفاعی کمک نمی کند.

همچنین در زمان فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از زندگی بی تحرک و فعالیت بدنی کافی در این گروه از اهمیت زیادی برخوردار است و از سوی دیگر، فعالیت بدنی با شدت متوسط، ایمنی بدن را در مقابل بیماری کرونا بالا می برد؛ هم چنین در کاهش استرسهای ناشی از این بیماری موثر است.

در صورت ابتلا به کرونا در مصرف کنندگان دخانیات نسبت به افراد دیگر، علائم  شدیدتر و کشنده تری ایجاد می شود، چرا که در این افراد ظرفیت قلبی ریوی، تحت تاثیر قرار می گیرد و ایشان از سطح ایمنی پائین تری برخوردار هستند.

1.      <![endif]> شعار سال  2020  هفته جهانی سلامت مردان چیست؟

هفته بین المللی سلامت مردان از 15 تا 21 ژوئن برگزار می گردد و در سال جاری با توجه به شیوع کووید 19 در دنیا و شدت ابتلا و مرگ و میر بیشتر مردان نسبت به زنان سبب شده است که این موضوع در صدر مسایل مطرح شده در هفته فوق قرار گیرد.

در سال جاری به دلیل شیوع بیشتر بیماری کووید در مردان 19 شعار هفته مذکور"” Take Action on Covid-19 –" برای کووید 19 اقدام کنید "

<![if !supportLists]>2.      <![endif]> در آماری که کمیته اپیدمیولوژی ستاد مقابله با کرونا منتشر میکند، مشاهده میکنیم مردان بیش از زنان به بیماری کووید 19 مبتلا میشوند؛ علت این موضوع چیست؟

گرچه همه افراد جامعه از کوچک تا بزرگ و زن و مرد در معرض خطر کرونا ویروس هستند، اما سن و جنس به عنوان دوفاکتور مهم در ابتلا یا شدت علایم تاثیر گذارند. ابتلا و سن افرادی که علائم شدید تری پیدا می کنند یا ابتلا به کرونا در آنها منجر به مرگ می شود، در سالهای پایانی میانسالی و دوره سالمندی بیشتر است. همچنین تاکنون موارد آلودگی و شدت ابتلا و مرگ و میر در مردان بیشتر از زنان بوده و این افراد نیازمند مراقبت و توجه بیشتر هستند. مهمترین عواملی که در ابتلا و شدت بیشتر عوارض کووید 19 در مردان نقش بازی می کنند و در مطالعات مختلف در نقاط مختلف دنیا مورد تاکید قرار گرفته اند، عبارتند از: دلایل بیولوژیکی مانند دلایل ژنتیکی ،هورمونی و انزیمها ، دلایل مربوط به پروفایل اجتماعی و مسئولیت شغلی و اقتصادی مردان که سبب مواجهه بیشتر آنان با عوامل خطر می شود، و دلایل فرهنگی از جمله باور غلط مردان مبنی بر برتر بودن و قوی تر بودن مردان نسبت به زنان و در نتیجه مغفول ماندن تمرکز بر سلامت که سبب می شود مردان کمتری به مراکز درمانی مراجعه می کنند و به انجام آزمایش تن می دهند یا کمتر از زنان به رعایت اصول بهداشتی تعریف شده مانند شستشوی مکرر دستها، استفاده از ماسک و دستکش مبادرت می ورزند. همچنین وجود بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی عروقی ) فشارخون بالا، دیابت، بیماری عروق قلب و بیماری عروق مغز( بیشتر در مردان نسبت به زنان و همینطور رفتارهای ناسالم مردان مانند تغذیه ناسالم و بی تحرکی و مصرف دخانیات . باید گفت هیچ چیز به اندازه یک برنامه غذایی کامل و صحیح به تقویت سیستم دفاعی کمک نمی کند. همچنین در زمان فاصله گذاری اجتماعی، پرهیز از زندگی بی تحرک و فعالیت بدنی کافی در این گروه از اهمیت زیادی برخوردار استاز سوی دیگر، فعالیت بدنی با شدت متوسط، ایمنی بدن را در مقابل بیماری کرونا بالا می برد؛ هم چنین در کاهش استرسهای ناشی از این بیماری مهلک موثر می باشد.

مصرف دخانیات هنگام ابتلا به کرونا، علائم بسیار شدیدتر و کشنده تری ایجاد می کند، چرا که دود ناشی از دخانیات مانع از رسیدن اکسیژن به ریه ها می شود.

<![if !supportLists]>3.      <![endif]>بر اساس مصاحبه های انجام شده توسط برخی متخصصین اعلام شده است که عمر مردان کوتاه تر از زنان است. این موضوع به چه علت رخ میدهد؟

علاوه بر مرگ و میر ناشی از کووید 19 ، به طور کلی مردان در همه گروههای سنی ، مرگ و میر بالاتر و طول عمر کوتاهتری نسبت به زنان به دلایل مشابه دارند و مشکلات و مواجهات و عوامل خطر اختصاصی متعددی نیز، سلامت آنان را تهدید می کند . رفتارهای پرخطر بیشتر، مواجهات خطرناک مانند مواجهات خطر ناک شغلی، خشونت بالاتر در مردان، سوانح و حوادث ترافیکی و شغلی کشنده ، و شیوع و بروز بیشتر بیماریهای مزمن کشنده مانند سکته قلبی و مغزی در مردان از مهمترین دلایل مرگ و میر بالاتر و عمر کوتاهتر مردان است که آن را به یک بحران مهم سلامتی در همه دنیا تبدیل کرده است.

از طرف دیگر از خدمات بهداشتی درمانی کمتری بهره مند می گردند. در چنین شرایطی آگاهی، حمایت و عمل به عنوان اصلی ترین راهکارهای رفع بحران فوق می تواند جامعه مردان را نیز از حد اقل مواهب سلامت بهره مند سازد.

<![if !supportLists]>4.      <![endif]>بیماریهای شغلی تا چه انداره در سلامت مردان تاثیر دارد؟

بیماریهای شغلی مانند بیماریهای ریوی، سرطانهای شغلی، گرفتاریهای اسکلتی عضلانی، عوامل تاثیر گذار ناشی از شغل بر سلامت باروری مردان و حوادث شغلی از مهمترین مواردی هستند که سبب مرگ و میر یا ناتوانی و بیماری مزمن در مردان می شوند.

فراهم شدن محیط کار سالم که در آن کارکنان و مدیران با هم برای حمایت و ارتقای سلامت کار می کنند و شرایط لازم برای تغذیه صحیح، تحرک بدنی کافی، حفظ وزن سالم ، حذف مصرف دخانیات و سایر مواد اعتیاد آور فراهم شده و شرایطی ایجاد می شود که ایمنی و سلامتی برای کارکنان تامین گردد، رفاه و سلامت روانی مد نظر قرار گیرد، امکان استفاده از خدمات بهداشتی و غربالگری فراهم باشد، می تواند در ارتقای سلامت شغلی کارکنان و بویژه مردان موثر باشد.

<![if !supportLists]>5.      <![endif]>نقش علل شغلی در ایجاد ناباروری در مردان به چه صورت است؟ و به طور کلی آمار ناباروری در مردان طی سالهای اخیر به چه صورت بوده است؟

برخی عوامل شغلی می تواند منجر به کاهش تعداد اسپرم ها و افزایش درصد اسپرمهای ناهنجارشود:استنشاق هوای آلوده یا مواد شیمیایی تماس پوستی با موادی مثل رنگ های روغنی، چسب ها، هیدروکربن ها، رادیواکتیو، آفت کش ها و.. ،افزایش دما در ناحیه تناسلی : تماس بیش از حد با آب گرم زیاد سونا رفتن یا نشستن به مدت طولانی در آب داغ ،کارگران مزارع که در معرض حشره کشها و سایر مواد شیمیایی قرار دارند، مواجهه با مقدار زیادی گازهای بیهوشی، داروهای سیتواستیک، جیوه و اشعه ایکس ، .کار با رنگها و حلالها ، سرکار داشتن با سرب مثل باطریهای ذخیره برق یا مواجهه با اشعه، حشره کش ها و حلال ها و مواد شیمیایی مختلف ، در هر صورت ناباروری یک مشکل چند عاملی است که یک بخش آن عوامل فیزیکی مثل هورمون ها و تغذیه و بخش دیگر آن را مسائل روانی و عاطفی تشکیل میدهد .

در مورد آمار ناباروری مردانه باید گفت که به طور کلی ناباروری با علل مردانه در تمام دنیا حدود 40 درصد موارد ناباروری را به خود اختصاص می دهند. اما ، امارهای متفاوتی بر حسب نوع مطالعه وجود دارد. اخیرا یک مطالعه بزرگ استاندارد ملی توسط دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس انجام شده است که به زودی نتایج آن منتشر خواهد شد.

<![if !supportLists]>6.      <![endif]>شایعترین سرطان در میان مردان کدام است؟

سرطان معده و سرطان ریه شایعترین و کشنده ترین سرطانها در مردان ایران هستند و سرطان روده نیز سرطان شایعی است که در صورت تشخیص زودهنگام قابلیت درمان کامل دارد. اما سرطانهای اختصاصی مردان از جمله سرطان پروستات ، بیضه و مثانه در مردان از اهمیت زیادی برخوردارند.

<![if !supportLists]>7.      <![endif]>آماری از میزان سرطان پروستات در مردان ایرانی و میزان موفقیت در درمان آن دارید؟

از 59000 مورد جدید سرطان در سال 2018 در مردان ایران 6004 مورد آن سرطان پروستات بوده است که 10 تا 11 درصد سرطانهای مردان را شامل می شود. به طور کلی سرطان پروستات سیر کندی دارد و در صورتی که به موقع تشخیص داده شود موفقیت بالایی در درمان خواهد داشت.

<![if !supportLists]>8.      <![endif]>مهمترین اقدام وزارت بهداشت برای سلامت مردان در سال جاری چیست؟

از سال 98 تدوین سند ملی سلامت مردان توسط اداره سلامت میانسالان دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس پیگیری شده است وبا همکاری همه جانبه ی بیش از 25 سازمان دولتی وخصوصی وانجمن های علمی مرتبط با برگزاری 23 جلسه ی مدیریتی و با بهره گیری از نظرات کارشناسی 99 نفر از صاحب نظران و مراکز تحقیقاتی و علمی تدوین شده و دبیرخانه ی شورای عالی سلامت وامنیت غذایی نیز بررسی سند در کمیسیون عالی را در برنامه ی خود قرارداده است و پس از تصویب آن، در سال جاری تدوین و اجرای برنامه های عملیاتی آغاز خواهد شد.

پیش از این نیز اقدامات مهم دیگری در زمینه سلامت مردان صورت گرفته است از جمله تدوین واجرای موفق پایلوت برنامه سلامت مردان میانسال در 5 دانشگاه، تدوین پروتکل های خودمراقبتی مردان کشور، اجرای کمپینهای مختلف در هفته ملی سلامت مردان، اجرای پروژه های تحقیقاتی و هماهنگی های بین بخشی متعدد در زمینه سلامت مردان، مکاتبات و گزارشهای متعدد بین المللی در زمینه سلامت مردان، ارتباط منسجم و مداوم با دانشگاه های علوم پزشکی کشور در زمینه سلامت مردان، اقدامات مرتبط با تدوین سند ملی فوق الذکر .__