معاونت بهداشت

همه چیز از یک تاج سلطنتی آغاز شد. ویروسی که به شکل تاج و البته مرگبار بود و به تدریج چنان عالم گیر شد که بر اساس آمارهای منتشر شده رقم افراد آلوده شده با ویروس کرونا در دنیا از مرز ۱۰۰ هزار نفر گذشت.

کابوس جدیدی که این روزها همه جهان را درگیر کرده، شیوع ویروس خطرناکی به نام کرونا است که سر و کله‌ آن در اواخر دسامبر ۲۰۱۹ میلادی در "ووهان" چین پیدا شد و این روزها در صدر اخبار جهان قرار گرفته است.

این ویروس، طیف وسیعی از بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی، سارس، آنفولانزا و مرس را شامل می‌شود. تاکنون، ۶ نمونه از خانواده کرونا ویروس کشف شده است و با شیوع گونه جدید در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین، تعداد ویروس‌های شناخته شده از این خانواده به ۷ عدد رسید.

ساده‌ترین نوع کرونا ویروس‌ها، "سرماخوردگی" معمولی و پیچیده‌ترین نوع آن در حال حاضر بیماری کرونا است. شهر ووهان چین اولین شهری بود که درگیر بیماری ویروسی کرونا شد.

ویروس کرونا که گلو، سینوس‌ها و دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند، اولین بار در سال ۱۹۶۵ کشف شد و تا اواسط دهه ۱۹۸۰ دانشمندان در حال مطالعه و بررسی انواع کرونا ویروس‌ها بودند. تا پیش از این، دانشمندان شش نوع ویروس کرونا را کشف کرده بودند. در اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی نوع جدیدی از ویروس کرونا در شهر ووهان چین مشاهده شد. سرعت بالای انتقال این بیماری و تعداد زیاد قربانیان آن، باعث شد کشور چین وضعیت اضطراری اعلام کند و ۱۸ شهر از جمله شهر ده میلیونی ووهان را به طور کامل قرنطینه کند.

پیش از بیماری کرونا، بیماری سارس مهمترین بیماری خطرناکی که منشاء آن کرونا ویروس بود، به شمار می‌رفت. سارس نیز از خاورمیانه شروع شد و پیشرفت قابل توجه‌ای داشت و قربانیان بی‌شماری گرفت.

تمام کرونا ویروس‌های گذشته، منشاء حیوانی داشته‌اند. به طوری که گفته می‌شود منشاء بیماری مرس، شتر و ویروس سارس از خفاش به گربه و از گربه به انسان رسیده است.شیوع ویروس جدید کرونا از شهر ووهان چین آغاز شد و ممکن است از حیوانات زنده‌ مانند خفاش به انسان منتقل شده باشد.

کرونا ویروس‌های انسانی معمولا موجب سرما خوردگی بدون تب، در بزرگسالان می‌شوند. علائم عفونت‌های کرونا ویروس تنفسی در انسان به صورت آبریزش بینی و بی‌قراری ظاهر می‌شود. دوره کمون این بیماری حدود ۲ تا ۵ روز است و بیماری حدود یک هفته ادامه دارد.

تصورات نادرست درباره حذف کرونا از زندگی

به اعتقاد محققان حوزه اپیدمیولوژیست‌ها ویروس کرونا جزو ویروس‌های گرما دوست نیست از این رو با شروع فصل سرما این ویروس فعال خواهد شد.

این در حالی است که اخیرا یک سری بروشورها و کاتالوگ‌ها درفضای مجازی در حال باز نشر است که در آنها مطرح می‌شود که ویروس کرونا در دمای ۳۰ درجه سانتی‌گراد یا دمای ۳۰ درجه سیلسیوس یا ۳۰ درجه بالای صفر  از بین می‌رود که این گفته یک تصور غلط و یک برداشت اشتباه از نحوه زیست این ویروس است.

همچنین در رسانه‌های جمعی اعلام می‌شود که برای از بین بردن کرونا ویروس بهتر است مواد غذایی فریرز شود و این در حالی است که به گفته دکتر آهنگری استاد تمام پژوهشگاه ملی ژنتیک این ویروس سرما دوست است و با کاهش دما، بقای آن پایدارتر خواهد بود.

پروفسور سیدمسعود هوشمند از اعضای هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک معتقد است که بر اساس نتایج مطالعات جدید بر روی ویروس جدید کرونا، این ویروس از ۴ تا ۲۸ روز بر روی سطوح می‌تواند زنده بماند ولی اگر درجه حرارت به کمتر از ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد برسد مدت زیست این ویروس کمتر می‌شود نه آنکه از بین برود.

وی ادامه می‌دهد: برخی تصور می‌کنند که اگر دمای محیط خانه را به ۳۰ درجه سانتی‌گراد برسانند این ویروس از بین خواهد رفت که این تصور نادرستی است؛ چرا که در این دما حیات کرونا ویروس کاهش می‌یابد و این به معنای از بین رفتن کامل این ویروس نیست.

همزیستی مسالمت آمیز خفاش و کرونا

بر اساس نتایج مطالعات محققان این ویروس در دمای بالا از بین نمی‌رود بلکه فعالیت آن کاهش می‌یابد. حال این سوال مطرح می‌شود که چرا این ویروس که در بدن خفاش‌ها وجود دارد، در آنها علایمی مشاهده نشده است؟

دکتر هوشمند، در خصوص این همزیستی مسالمت آمیز میان این ویروس با خفاش‌ها چنین توضیح می‌دهد: از آنجایی که دمای بدن خفاش‌ها ۴۸ درجه سانتی‌گراد است از این رو کرونا ویروس‌ با این موجودات کاری ندارد.

وی حتی به مساله رابطه میزان رطوبت و حیات این ویروس نیز اشاره می‌کند و معتقد است: این ویروس به غیر از میزان دما، به رطوبت نیز حساس است. طول حیات کرونا ویروس ها در رطوبت ۵۰ درصدی بیشتر از رطوبت ۳۰ درصدی است.

بر اساس داده‌های منتشر شده کرونا ویروس انسانی در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد تا۹ روز می‌تواند زنده بماند و اگر این میزان دما بالاتر رود و به ۳۰ درجه سانتی‌گراد برسد مقدار حیات آن کمتر خواهد شد ولی هر چه دما پایین‌تر باشد این ویروس فعال‌تر است به گونه‌ای که تا ۲۸ روز می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه زیست فناوری، بهترین روش برای کاهش فعالیت این ویروس را استفاده از مواد ضد عفونی کننده مانند اتانول ۷۰ درصد است. این نوع مواد می‌تواند قادر هستند در مدت کوتاه یک دقیقه، این ویروس را از بین ببرد.