معاونت بهداشت

شعار روز جهانی سالمند در سال 1400 :

بهره مندی عادلانه همه سنین از فناوری دیجیتال

خوشبختانه در سال‌های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به افزایش خدمات بهداشتی و بهزیستی و ارتقاء رفاه اجتماعی، افزایش امید به زندگی در بدو تولد از 57 سال به بیش از 75 سال رسیده است . با افزایش امید به زندگی از یک طرف وکاهش نرخ باروری و کاهش ازدواج  از طرف دیگر با پدیده ای موسوم به سالمندی مواجه خواهیم شد . در پدیده سالمندی از جمعیت 5 درصد سالمندان در سال 1355 به جمعیت 10 درصدی در سال 1398 رسیده و طبق پیش‌بینی‌ها ظرف22سال آینده 20 درصد و تا 35 سال آینده یک سوم جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می‌دهند. یعنی از هر سه نفر یک نفر سالمند خواهیم بود. این شتاب منحصر به فرد در پیری جمعیت، احتیاج به سیاستگذاری و برنامه‌ریزی دقیق و جامع دارد تا بتوان زیرساخت‌ها و اقدامات اولویت‌مند برای مدیریت این چالش را هموار ساخت.

با عنایت به ابلاغ و دسترسی عمومی به سند ملی سالمندان کشور و نیز پیشامد همه‌گیری کرونا که توجه‌ای افزون به سالمندان را سبب شده است، فرصت مغتنمی فراهم آمده تا در راستای نیل به اهداف این سند از جمله حفظ تکریم و منزلت سالمندان، ایجاد شرایط لازم برای خودمراقبتی و نگهداری عزتمندانه در خانواده، پوشش کامل انواع بیمه‌ها و دسترسی آسان به انواع خدمات و حمایت‌های لازم، ارتقاء مهارت‌ها و توانمندی‌ها و بهره‌مندی از انباشت تجارب در راستای افزایش مشارکت اجتماعی و آموزش شیوه سبک زندگی سالم در راستای نیل به سالمندی سالم و پویا  تمرکز ویژه‌ای بر روی موضوع سالمندی و ارائه چالش‌ها و راهکارهای آن صورت پذیرد.

روز شمار هفته سالمند (12-6 مهرماه ): 

روز سه شنبه ششم مهرماه: رسانه، آگاهی بخشی، مطالبه گری، فرهنگ و گفتمان سازی
روز چهارشنبه هفتم مهرماه آموزش و توانمندسازی
روز پنج شنبه هشتم مهرماه: حمایت های اجتماعی، رفاهی و اقتصادی
روز جمعه نهم مهرماه: سرمایه و مشارکت اجتماعی، خانواده و جامعه
روز شنبه دهم مهرماه: مراقبت و سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی
روز یک شنبه یازدهم مهرماه: قانونگذاری، سیاست گذاری و راهبری امور سالمندان
روز دوشنبه دوازدهم مهرماه: محیط دوستدارسالمند نامگذاری شده است.

امید است با توجه به شعار ملی روز سالمند" بهره مندی عادلانه همه سنین از فناوری دیجیتال "و با پویش "من می توانم هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست" بتوانیم با آموزش مهارت بهره برداری از فناوری دیجیتال به سالمندان برای انجام فعالیت های روز مره زندگی به خصوص خریدهای الکترونیکی و ارتباطات تصویری گامی در یاری این عزیزان برداشته باشیم.

 ============================================

 # من می توانم هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست

شاید برای هر کسی پیش آمده باشد که در مقابل دستگاه خود پرداز با سالمندی برخورد کرده باشد که نیاز به کمک به استفاده از دستگاه دارد و خود به تنهایی قادر نباشد از آن استفاده نماید. همچنین در مورد استفاده از کامپیوتر یا تلفن همراه نیز همواره شاهد مشکلاتی هستیم که سالمندان در استفاده و ارتباط برقرار نمودن یا این وسایل دارند.

به عنوان نسل جوان و فرزندان این قشر ارزشمند که روزی در تمام جنبه های زندگی از ما حمایت نموده اند، حال زمان جبران زحمات آنها رسیده است و لازم است با حسن خلق به یاری سالمندان بپزداریم.

بهترین راه برای کمک به سالمندان ، آموزش و آشنا نمودن آنها با تکنولوژی روز و روش های استفاده از آنها می باشد. جهان در حال تکامل است  و ادامه روند  یادگیری برای سالمندان بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.

 چرا سالمندان باید کامپیوتر یاد بگیرند؟

افراد سالمند از هر ابزار دیجیتالی ترس  و واهمه دارند. در دوران گذشته تنها ابزارهایی که در اختیار مردم بود؛ رادیو و تلویزیون بود که استفاده از آنها نیاز به مهارت زیادی نداشت. احساس غریبگی و نا آشنا بودن با تکنولوژی برای سالمندان امری طبیعی است.

همانطور که می دانید یادگیری علوم کامپیوتر از اهمیت زیادی برخوردار است.  لازم است  سعی کنید سالمند را به این سه دلیل متقاعد کنید:

• برای رفع نیازهای روزانه

تکنولوژی  به آرامی در زندگی روزمره ما رخنه کرده است. سیستم های  خدمات عمومی در بسیاری از کشورها  آنلاین شده اند. سوابق پزشکی در پایگاه های الکترونیکی ذخیره می شوند. بسیاری از خدمات بانکی  به صورت اینترنتی  و آنلاین در آمده است.

امروزه  انجام بسیاری از کارهای آنلاین سبب شده است که در وقت و هزینه صرفه جویی  گردد. شاید سالمند بتواند مدتی بدون استفاده از تکنولوژی دوام بیاورد اما با عمومی شدن بعضی از خدمات آنلاین دولتی و رواج  ابزارهای دیجیتال چاره ای جز استفاده از این ابزار نخواهد داشت.

حتی برای انجام یک خرید کوچک در سوپرمارکت استفاده از کارت بانکی ضرورت دارد و علی الخصوص در ایام شیوع کرونا ممکن است بسیاری از اماکن و فروشگاه ها دریافت پول نقد را مجاز ندانسته و نیاز به استفاده از واریز آنلاین و مجازی باشد.

لذا لازم است تا سالمندان تعامل روزانه با این  تکنولوژی ها  را بیاموزند. با فراگیر شدن تلفن های هوشمند و گسترش برنامه های نرم افزاری بانکی ممکن است طولی نکشد که کارت ها بانکی نیز کلا جای خود را به تلفن های هوشمند دهند.

• برای سرگرمی و  اوقات فراغت:
• برای  گسترش پیوندهای خانوادگی:

علاوه بر سرگرمی قطعا افراد سالمند تمایل زیادی به ایجاد ارتباط با فرزندان و نوه ها و بستگان خود دارند. قطعا  با این دلیل سالمند تمایل زیادی جهت استفاده از تکنولوژی  پیدا خواهند نمود. آموزش  مهارت های اساسی در استفاده از تلفن های هوشمند و رایانه ها می تواند والدین  این امکان را دهد که  تعاملات اجتماعی با کیفیت تری  برقرار کنند. مفیدترین  روش برای این منظور یادگیری استفاده از شبکه های رسانه های اجتماعی مانند ایتا، واتساپ و اینستاگرام است . اگر سالمندان بتوانند به طور مستقل با رسانه های اجتماعی تعامل داشته  باشند بیشتر قادر خواهند بود با آنچه فرزندان و نوه های آنها به صورت روزانه درگیر هستند ارتباط برقرار کنند ،

سالمندان چه مهارت های رایانه ای را باید بیاموزند؟

متقاعد کردن والدین در خصوص ضرورت استفاده از مهارت های رایانه ای اولین قدم در راه آموزش تکنولوژی به سالمندان است. اما انتخاب نوع مهارت رایانه ای یا ابزاری که برای آموزش انتخاب می شود از اهمیت زیادی برخوردار است. این که  کدام مهارت ها را باید یاد بگیرند؟ از چه  نقطه ای می توان فرآیند آموزش را شروع نمود؟

برای کمک به سالمند ، لیستی از مهارت های مفیدی  را که می تواند  برای او مفید باشد در این قسمت ذکر می گردد. کسب دانش مقدماتی در مورد رایانه ، ترس و نگرانی افراد سالمند را از فناوری  برطرف می کند و راه را برای استفاده ساده روزانه ازرایانه ها باز می نماید .

هنگامی که اصول و اطلاعات اولیه به  سالمند آموزش داده شد ، سالمندان می توانند مهارت های مبتدی را بدست آورند که به آنها کمک می کند با اطمینان و امنیت بیشتری وارد دنیای دیجیتال شوند.

مهارت های اساسی کامپیوتر

• دانش قطعات کامپیوتر ، به عنوان مثال ماوس ، پورت USB ، جک هدفون و دوربین
• آموزش خاموش و روشن کردن رایانه های شخصی و دستگاه های تلفن همراه
• باز و بسته کردن پرونده ها و برنامه ها
• مرور اساسی اینترنت
• استفاده از ایمیل و وارد شدن به سیستم ، دریافت و پاسخ دادن به ایمیل ها
• ایجاد ، ذخیره و چاپ اسناد و صفحات
• مهارت های مبتدی رایانه
• درک مفاهیم ذخیره سازی پرونده ها ، پوشه ها و فایل ها
• درک مفاهیم اساسی اینترنت مانند اتصال ، بارگذاری و بارگیری
• درک خطرات امنیتی مانند بدافزار ، امنیت پرونده و امنیت آنلاین
• تنظیمات در رایانه های شخصی و دستگاه های تلفن همراه
• استفاده از شبکه های رسانه های اجتماعی مانند واتساپ و اینستاگرام
• استفاده از ابزارهای همکاری آنلاین مانند تماس ویدیویی ، پیام کوتاه

چگونه مهارت های رایانه ای را به  سالمندان آموزش دهیم؟

برخی از کارها ممکن است برای ما بسیار ساده باشد ، اما ممکن است برای سالمندان امری کاملاً بیگانه باشد. در اینجا ۵ نکته وجود دارد که می توانید برای یادگیری موثرتر مهارت های رایانه ای به افراد سالمند  استفاده  نمایید: :

از اصطلاحات و آموزش های پیچیده پرهیز کنید:

بهتر است به زبان ساده و بدون پیچیدگی دانش خود را به سالمند منتقل نمایید و از بکار بردن اصطلاحات پیچیده و  غیر کاربردی برای سالمند اجتناب ورزید ؟

ارائه آموزش متناسب با نیازهای سالمندان

جدا از اینکه علاقه سالمند به یادگیری را از طریق آموزش ساده تشویق نمایید لازم است  فعالانه تلاش کنید تا توجه آنها را به کاربرد نرم افزارهایی که سبب برطرف نمودن نیازهای آنها و برآروده شدن نیازهای آنها می گردد جلب نمایید.

ایجاد ارتباط سالمند با ابزارهای دیجیتال

برای غلبه بر استرس سالمند در استفاده از ابزار آلات دیجیتال مانند گوشی همراه  لازم است به آنها اجازه دهید که بدون هیچ استرسی از این دستگاه ها استفاده نمایند. اجازه لمس صفحه گوشی و یا اتصال یو اس بی به کامپیوتر را به سالمند بدهید تا بتواند از طریق تجربه واقعی با این ابزارها ارتباط برقرار نماید.