معاونت بهداشت

چند عامل اصلی برای بروز و شیوع بیماری های قلبی عروقی و سکته های ناشی از این بیماری ها شناسایی شده اند. بعضی از این عوامل، قابل کنترل و محدود شدن هستند، در حالی که کنترل برخی در اختیار ما نیست. هر چه تعداد و شدت عوامل ایجاد خطر بیماری در فردی بیشتر باشد، خطر ابتلا نیز افزایش می یابد. برای مثال، فردی که میزان کلسترول خون او 300 میلی گرم در دسی لیتر است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری نسبت به فردی که میزان کلسترول او 245 میلی گرم در دسی لیتر است، قرار می گیرد. در عین حال، کلسترول بالای 240 میلی گرم بر دسی لیتر یکی از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هاست.
 
عوامل خطری که نمی توان در کنترل آنها نقش داشت:
 
جنس: مردان نسبت به زنان بیشتر در معرض سکته قلبی هستند و به طور معمول در سنین پایین تری دچار سکته قلبی می شوند. با اینکه پس از یائسگی میزان مرگ زنان بر اثر بیماری های قلبی افزایش می یابد اما هنوز مردان در مرتبه بالاتری مستعد همین علت برای مرگ و میرشان هستند.
 
وراثت: صفات وراثتی و همچنین نژاد عامل دیگری است که ما نمی توانیم آن را کنترل کنیم. فرزندان والدینی که سابقه ابتلا به بیماری های قلبی را دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری ها هستند. در برخی از نژاد ها خطر ابتلا بالاتر است.
 
عواملی که قابل کنترل، شناسایی و درمان هستند.
 
عواملی در ابتلا به بیماری های قلبی دخیل اند که شما می توانید با کنترل آنها به طریق طبیعی یا دارویی، خطر ابتلا را کاهش دهید.
 
مصرف سیگار: افراد سیگاری 24 برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری در معرض ابتلا به بیماری های عروقی و قلبی است. سیگار یکی از عوامل اصلی مرگ بر اثر ایست ناگهانی قلب هستند. این مقدار در سیگاری ها دو برابر افراد غیرسیگاری است. استعمال دخانیات با مشارکت با سایر عوامل، موجب تشدید تاثیرات این عوامل هم می شوند. استنشاق دود سیگار از محیط حتی خطر ابتلا را در افراد غیرسیگاری بالا می برد.
 
میزان بالای کلسترول در خون: هنگامی که کلسترول خون افزایش می یابد، میزان خطر ابتلا به بیماری های قلبی هم افزوده می شود. زمانی که کلسترول بالای خون با عوامل دیگر مانند مصرف سیگار و فشارخون در فردی وجود داشته باشد، احتمال خطر ابتلا افزایش می یابد.
 
فشارخون بالا: فشارخون بالا کار قلب را زیاد می کند و سبب فرسوده شدن و نارسایی عمل و کارکرد قلب می شود. این عامل موجب بالا رفتن خطر سکته و یا نارسایی قلبی و نارسایی کلیوی می شود. افزوده شدن عامل فشارخون بالا به عواملی مانند چاقی، مصرف سیگار، دیابت و کلسترول بالای خون موجب می شود که احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی چند بار بیشتر شود.
 
فعالیت بدنی: زندگی بدون تحرک یکی از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی است.
 
فعالیت های بدنی منظم روزانه چه به صورت ملایم و چه تند، از بروز بیماری های قلبی عروقی جلوگیری می کند. هر چه شدت فعالیت ها بیشتر باشد، فواید بیشتری برای شما دربردارد. در عین حال حتی فعالیت متوسط و متداوم به حفظ سلامت قلب و عروق شما کمک می کند. فعالیت منظم بدنی، به کنترل کلسترول خون، دیابت و پیشگیری از چاقی و در برخی از افراد به کاهش فشارخون کمک می کند.
 
اضافه وزن و چاقی: افرادی که چربی اضافی در بدن به خصوص در ناحیه شکمی دارند، برای گسترش بیماری های قلبی عروقی و سکته ها مستعدترند حتی اگر هیچ کدام از عوامل خطر دیگر در آنها وجود نداشته باشد. افزایش وزن سبب افزایش کار قلب می شود. همچنین فشارخون بر اثر وزن اضافی بالا می رود و ممکن است میزان کلسترول و تری گلیسیرید نیز افزایش یابد، در حالی که موجب کاهش HDL یا کلسترول خوب خواهد شد. اضافه وزن و چاقی زمینه بروز دیابت را هم فراهم می کند. ممکن است افراد چاق یا دارای اضافه وزن برای کاهش وزن خود مشکلات زیادی داشته باشند اما این افراد باید به یاد داشته باشند که حتی کاهش مقدار کمی از وزن بدن به آنها در کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی کمک خواهد کرد.
 
دیابت: دیابت از عواملی است که به شدت شما را مستعد ابتلا به بیماری های قلبی عروقی می کند. حتی در شرایطی که میزان قندخون کنترل شده باشد، هنوز درصدی از خطر ابتلا به این بیماری ها در فرد دیابتی وجود دارد. اگر شما به دیابت مبتلا هستید حتما سایر عوامل خطر را به طور منظم و دوره ای را بررسی کنید.
 
سایر عوامل ابتلا به بیماری های قلبی عروقی
 
چگونگی برخورد شخصی با شرایط فشار و استرس: استرس می تواند به یکی از عوامل بروز بیماری های قلبی عروقی تبدیل شود. به اعتقاد دانشمندان، چگونگی برخورد افراد با شرایط فشار و استرس می تواند به بروز این بیماری ها منجر شود. زیادتر از حد خوردن، روی آوردن به مصرف سیگار و یا افزایش میزان سیگار مصرفی در طول روز از جلمه رفتارهایی است که ممکن است در شرایط استرس زا به آن عمل شود و همین عکس العمل ها زمینه ابتلا را فراهم می کند.
 
مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی: مصرف این مواد با بالا بردن فشارخون موجب نارسایی قلبی و آماده سازی زمینه بروز سکته می شود. این مورد همچنین با افزایش میزان تری گلیسیرید، عامل خطر دیگری را در فرد ایجاد می کند. به علاوه، این عادت مذموم می تواند به چاقی، اعتیاد به الکل، خودکشی و تصادف منجر شود