معاونت بهداشت

:آیا می دانید 

کلیه خدمات اولیه بهداشتی در مراکز خدمات جامع سلامت شهری ، روستایی، پایگاههای سلامت و خانه های بهداشت  به صورت رایگان به کلیه مراجعین ارائه می گردد.

جهت دریافت ادرس مراکز و پایگاههای سلامت اینجا کلیک کنید

جهت اطلاع از تمامی خدمات قابل ارائه در مراکز و پایگاههای سلامت مطالب زیر را مطالعه فرمایید:

هدف اصلی هر نظام سلامت، تامین، حفظ و ارتقای سلامت می باشد؛ به همین منظور نظام خدمات جامع و همگانی سلامت، با اولویت پیشگیری مقدم بر درمان و بر پایه مراقبتهای اولیه سلامت و با استفاده از پزشک خانواده و نظام ارجاع در سطح جامعه اقدام می نماید. خدمات در برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع در سه سطح ارائه میشود و افراد جهت استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی در اولین قدم لازم است با مراجعه به نزدیکترین پایگاه سلامت محل سکونتشان برای خود و سایر اعضاء خانواده پرونده الکترونیک سلامت تشکیل دهند. این پرونده مبتنی بر شماره ملی و برای هر فرد تشکیل می شود؛ همه اطلاعات مربوط به سلامت از قبل از تولد تا پایان زندگی در آن ثبت میگردد، که با استفاده از رمز عبور و الزامات و حفظ حریم خصوصی، امکان دسترسی به این اطلاعات توسط اعضای تیم سلامت مقدور است.

سطح بندی خدمات

سطح اول شامل مراقبتهای اولیه سلامت فرد و جامعه است. سطح دوم شامل خدمات تخصصی که توسط واحدهای سرپایی و بستری تخصصی ارائه میشود. سطح سوم شامل خدمات فوق تخصصی که توسط واحدهای سرپایی و بستری فوق تخصصی ارائه میشود. در اینجا خدمات بهداشتی درمانی سطح اول که به صورت رایگان توسط کارشناسان بهداشتی دوره دیده و پزشکان و کارشناسان تغذیه و کارشناسان سلامت روان به مردم ارائه می شود به تفکیک گروه های سنی جهت اطلاع و بهره مندی از خدمات معرفی میگردد.

خدمات قابل ارائه نوزادان در مراکز و پایگاههای سلامت: 

• شروع مراقبت های دوره نوزادی از ۳ تا ۵ روزگی طی ۳ نوبت تا ۴۵ روزگی
• ارزیابی نشانه های خطر (بی قراری، بیحالی ،زردی تب، تعداد تنفس و....)
• ارزیابی بینایی، تکامل
• غربالگری بیماری کم کاری تیروئید نوزادان، بیماری فنیل کتونوری و کم شنوایی
• ارائه مشاوره شیردهی مادران
• ارزیابی وضعیت سلامت و شیردهی مادر
• توزیع رایگان مکمل ها (قطره ویتامین آ+ د، مولتی ویتامین و آهن) و ارزیابی نحوه مصرف
• انجام معاینه نوزاد توسط پزشک در مراکز خدمات جامع سلامت
• آموزش های پیشگیری از سوانح و حوادث، ارتباط کودک و والدین و سلامت چشم و گوش
• غربالگری سرخجه مادرزادی
• واکسیناسیون بدو تولد

خدمات قابل ارائه برای کودکان زیر ۵ سال در مراکز و پایگاههای سلامت: 

- انجام مراقبت های کودکان در گروه های سنی ۲ و ۴ و ۶ و۷ و ۹ و ۱۲ ، 15 و 18 ماهگی و ۲ و ۲.۵ و ۳ و 4 و۵ سالگی

- ارزیابی نشانه های خطر (تنفس تند، زردی، ناله کردن، بررسی ملاج و...)

- آموزش تغذیه سالم به مادران جهت کودکان زیر ۵ سال

- ارزیابی دهان و دندان و تغذیه کودک

- توزیع رایگان مکمل های کودکان زیر ۲ سال و ارزیابی نحوه مصرف

- غربالگری تکامل از طریق ارائه پرسشنامه ASQ و ASQ-SE در گروه سنی ۶ و ۱۲ ماهگی، ۲ و ۳ و ۵ سالگی

- ارزیابی بد رفتاری با کودک

- ارزیابی شنوایی و بینایی

-ارزیابی تکامل در 9 و 18 ماهگی و 4 سالگی

- انجام معاینه کودک توسط پزشک در گروه های سنی  ۶ و ۱۲ ماهگی، ۲ و ۳ و ۵ سالگی

اندازه گیری فشارخون در سه سالگی توسط پزشک

- آموزش های پیشگیری از آسیب متناسب با گروه سنی، ارتباط کودک با والدین، بهداشت دهان و دندان، تغذیه صحیح کودک، راهنمایی‌هایی برای ارتقاء تکامل

- برنامه مراقبتی از بیماری های قابل پیشگیری با واکسن (مراقبت، شناسایی، پیگیری و در صورت لزوم انجام نمونه گیری)

 - بررسی دریافت کامل نوبت های واکسیناسون گروه های کودکان

 - مراقبت از بیماری های تنفسی (آنفلوآنزا، سرماخوردگی، سل و.....)

-ارائه خدمات کودک بیمار (مانا) در سطح پزشک و غیر پزشک

- معاینه دهان و دندان و تحویل مسواک انگشتی به کودکان در سنین ۶ ماهگی، ۱۲ ماهگی و ۱۸ ماهگی

- پر کردن و عصب کشی دندان های شیری کودکان زیر ۵ سال

 - معاینه دهان و دندان ها و وارنیش فلوراید تراپی دندان های کودکان ۳ تا ۵ سال

خدمات قابل ارائه برای نوجوانان در مراکز و پایگاههای سلامت: 

1. غربالگری تغذیه و پایش رشد (مراقب سلامت، پزشک)
2. مشاوره تغذیه و رژیم درمانی
3. مشاوره و مراقبت پیش از بارداری برای متاهلین (مراقب سلامت)
4. ارزیابی قد و نمای توده­ی بدنی (مراقب سلامت)
5. واکسیناسیون روتین کشوری (مراقب سلامت)
6. بررسی از نظر اختلال خونی و هپاتیت (پزشک )
7. ارزیابی وضعیت بینایی (مراقب سلامت، پزشک )
8. ارزیابی وضعیت شنوایی (مراقب سلامت، پزشک )
9. ارزیابی سلامت روان (مراقب سلامت)
10. آموزش خودمراقبتی (کارشناس سلامت روان)
11. شرح حال روانپزشکی (پزشک)
12. معاینه و ارزیابی غده تیروئید (پزشک)
13. ارزیابی رفتارهای پرخطر از نظر مصر دخانیات و مواجه با دود (مراقب سلامت)
14. ارزیابی از نظر سلامت دهان و دندان (مراقب سلامت)
15. ارائه خدمات پیشگیری و درمان دندانپزشکی(دندانپزشک)
16. ارزیابی وضعیت پوست و مو از نظر پدیکلوز و گال (مراقب سلامت، پزشک )
17. ارزیابی از نظر سلامت اجتماعی (مراقب سلامت)
18. ارزیابی از نظر ابتلا به آسم (مراقب سلامت، پزشک)
19. ارزیابی از نظر روند بلوغ (پزشک)
20. ارزیابی از نظر مشکلات ادراری و تناسلی (پزشک)
21. ارزیابی از نظر اختلالات اسکلتی (پزشک )
22. ارزیابی از نظر هپاتواسپلونومگالی (پزشک)
23. ارزیابی از نظر ارگونومی دانش آموز (مراقب سلامت)
24. آموزش های مرتبط با ازدواج به هنگام و سالم، ترویج زایمان طبیعی، پیشگیری از ناباروری پیگیری اختلالات حاصل از ارزیابی های فوق بر اساس دستورعمل های مربوطه (مراقب سلامت، پزشک )

برنامه های سلامت محور در مدارس در مراکز و پایگاههای سلامت: 

- اجرای طرح آموزش های بلوغ ویژه دختران پایه هفتم

- اجرای طرح مکمل یاری آهن و ویتامین D3 در مدارس

- معاینه دهان و دندان ها و وارنیش فلوراید تراپی دندان های دانش­آموزان مقطع ابتدایی

- آموزش مهارت های زندگی ویژه دانش آموزان و مهارت های فرزندپروری ویژه والدین

- غربالگری، مراقبت و درمان پدیکلوز (آلودگی به شپش) در مدارس

- پیشگیری، غربالگری و درمان بیماری های شایع سنین مدرسه

- آموزش تغذیه سالم یا هدف پیشگیری از چاقی و بیماریهای زنان(تخمدان پلی کیستیک و اندومتریوزیس)

- آموزش ارتقای فعالیت بدنی و اجرای برنامه تمرینات کششی در کلاس

- تربیت سفیران سلامت دانش ­آموز در مدارس

خدمات قابل ارائه برای جواناندر مراکز و پایگاههای سلامت: 

1. مشاوره فرزندآوری (مراقب سلامت)
2. مشاوره و مراقبت پیش از بارداری (مراقب سلامت)
3. ارزیابی قد و نمای تودهی بدنی (مراقب سلامت)
4. ارزیابی و شناسایی افراد مشکوک به آسم (مراقب سلامت، پزشک)
5. ارزیابی سلامت روان (مراقب سلامت)
6. آموزش خودمراقبتی (کارشناس سلامت روان)
7. آموزش مهارت های زندگی (کارشناس سلامت روان)
8. آموزش فرزند پروری(کارشناس سلامت روان)
9. شرح حال روانپزشکی ( پزشک )
10. ارزیابی از نظر خطر ابتلا به فشارخون بالا (مراقب سلامت، پزشک)
11. ارزیابی از نظر وضعیت واکسیناسیون (مراقب سلامت)
12. ارزیابی از نظر هپاتیت جوانان (مراقب سلامت، پزشک )
13. ارزیابی اولیه از نظر درگیری به دخانیات، مواد و الکل (مراقب سلامت)
14. ارزیابی از نظر سلامت اجتماعی (مراقب سلامت)
15. ارزیابی از نظر اختلالات خونی و فقرآهن (پزشک)
16. ارزیابی اختلالات تیروئید (پزشک)
17. آموزش های مرتبط با ازدواج به هنگام و سالم، ترویج زایمان طبیعی، پیشگیری از ناباروری پیگیری اختلالات حاصل از ارزیابی های فوق بر اساس دستورعمل های مربوطه (مراقب سلامت، پزشک)

خدمات قابل ارائه برای مادران باردار و زنان سنین باروری در مراکز و پایگاههای سلامت: 

-ارائه مراقبت های پیش از بارداری جهت آمادگی برای داشتن بارداری موفق و تولد فرزند سالم

- انجام مراقبت های دوران بارداری ( از ابتدای بارداری تا آخر بارداری حداقل 9 بار) شامل :

-مراقبت از مادران باردار در جهت پیشگیری از سقط جنین و حمایت مادر در جهت موفقیت بارداری و حفظ جنین

- در خواست دونوبت آزمایش  و سه نوبت سونوگرافی در بارداری

- توزیع مکملهای ویتامین د3، یدوفولیک، آهن و مولتی ویتامین در دوران بارداری  و پس از زایمان و تجویز یدوفولیک  پیش از بارداری

-بررسی سبک زندگی مادران ، نحوه تغذیه و رفتارهای بهداشتی و ارایه توصیه های لازم در جهت ارتقای سلامت مادر و نوزاد

- بررسی وضعیت سلامت  مادران در بارداری از لحاظ  امکان ابتلا به انواع بیماریهای جسمانی و روانی و اعتیاد و کمک به حفظ و ارتقای سلامت مادران و نوزادان

-مشاوره با مادر باردار در زمینه شکایات شایع بارداری و پاسخ به سوالات مادران

-ارایه آموزشهای آمادگی برای زایمان برای مادران باردار شامل اموزش تئوری و تمرینات ورزشی و تنفسی در جهت خوشایند سازی زایمان

-انجام مراقبتهای پس از زایمان  جهت مادران زایمان کرده

- ارائه مشاوره تغذیه و رژیم درمانی به مادران باردار مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، چاقی، اضافه وزن و ...

- ارایه دفترچه مراقبت از مادر در دوران بارداری

-ارایه رسانه های آموزشی (پمفلت های آموزشی – کتابچه و.... )  در دوران بارداری و پیش از بارداری و پس از زایمان

- بررسی نوبت های واکسن توام بزرگسالان، واکسن سرخجه و در صورت لزوم تزریق واکسن

- بیماریابی، شناسایی، پیگیری و درمان هپاتیت، HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی)،  سل و .....

- آموزش بهداشت و معاینه دهان و دندان خانم های باردار، ۳ بار در طی دوران بارداری و ارائه خدمات اورژانس دندانپزشکی در ۳ ماهه دوم بارداری

- انجام مداخلات روانشناسی و آموزش مهارت های زندگی، فرزندپروری، پیشگیری از خشونت خانگی، خودکشی و پیشگیری از مصرف مواد مخدر و الکل

- آموزش/ مشاوره فرزند آوری

- مشاوره تبعات بی فرزندی و کم فرزندی

- شناسایی زوجین نابارور و ارجاع ایشان به مراکز درمان ناباروری

- مشاوره پیشگیری از سقط جنین

- اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت برای زنان سنین باروری

خدمات قابل ارائه برای سنین میانسالیدر مراکز و پایگاههای سلامت: 

- بررسی تناسب اندام و مشاوره رایگان کارشناس تغذیه برای لاغری، اضافه وزن، چاقی و چاقی شکمی

- ارائه مشاوره تغذیه به بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، چاقی، اضافه وزن و چربی خون بالا

- مشاوره رایگان توسط کارشناس سلامت روان در مراکز خدمات جامع سلامت در موارد مورد نیاز

- مشاوره تغذیه برای اصلاح الگوی غذایی و ارائه مکمل ویتامین د 3 رایگان

- مشاوره و ارائه نسخه ورزشی برای بهبود فعالیت بدنی و تحرک

 - اندازه گیری فشار خون، قند خون، چربی خون و ارزیابی خطر سکته های قلبی، مغزی در ده سال آینده، مراقبت و کنترل بیماری دیابت و فشارخون و اختلال چربی خون بیماران

- بررسی سلامت زنان در دوران باروری و یائسگی، عفونت های آمیزشی، عفونت HIV و عوامل خطر

- بررسی عوارض یائسگی در زنان 59-45 ساله

 - غربالگری سه سرطان قابل پیشگیری با استفاده از روش های نوین از جمله سرطان پستان برای زنان(69-۳۰ ساله)، سرطان دهانه رحم برای زنان (۵۹ – ۳۰) ساله و سرطان روده بزرگ برای مردان و زنان (69-۵۰ ساله)

-  بیماریابی، شناسایی، پیگیری و درمان هپاتیت، HIV، سل و...

- معاینه دهان و دندان، پرکردن دندان ها، جرم گیری، بروساژ و کشیدن دندان های غیر قابل نگهداری

- غربالگری و مداخلات روانشناختی جهت بهبود سلامت روانی در زمینه استرس، اضطراب و افسردگی

-برگزاری کلاس های آموزشی فرزندپروری، مهارت های زندگی و خودمراقبتی و... به طور رایگان توسط کارشناس روان

-آموزش  تقویت بنیان خانواده برای والدین دارای فرزند 10 تا 14 سال

- پیگیری واکسیناسیون توام بزرگسال و تزریق واکسن هر10  سال یکبار

خدمات قابل ارائه برای سنین سالمندی در مراکز و پایگاههای سلامت: 

-ویزیت و مراقبت رایگان از نظر فشار خون، اختلالات چربی خون، دیابت، سقوط، افسردگی و تغذیه

-شناسایی و طبقه بندی سالمندان به تفکیک سالمندان بسیارپرخطر، پرخطر، خطر متوسط، حداقل خطر و کم خطر

-پیگیری واکسیناسیون توام بزرگسال و تزریق واکسن هر ۱۰ سال یکبار

- بیماریابی، شناسایی، پیگیری و درمان هپاتیت، HIV، سل و.....

- آموزش بهبود شیوه زندگی در دوران سالمندی

- ارائه مشاوره تغذیه و رژیم درمانی به بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، چاقی، اضافه وزن و چربی خون بالا

- مشاوره رایگان توسط کارشناس تغذیه در مراکز خدمات جامع سلامت در موارد مورد نیاز

.- توزیع مکمل ویتامین د ۳ و کلسیم به صورت رایگان

.- مشاوره رایگان توسط کارشناس سلامت روان در مراکز خدمات جامع سلامت در موارد مورد نیاز

-آموزش مهارت های زندگی، مهارت خود مراقبتی

- معاینه دهان و دندان، پرکردن دندان ها، کشیدن دندان های غیر قابل نگهداری، جرم گیری و بروساژ

خدمات قابل ارائه برای تمامی سنین در مراکز و پایگاههای سلامت: 

• برنامه مراقبتی از بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان (بیماریابی و پیگیری، آزمایش، واکسیناسیون، درمان و هماهنگی با ارگان های ذیربط جهت مداخلات کنترلی)
• برنامه مراقبتی از بیماری های منتقله از آب و غذا (شناسایی، نمونه گیری، پیگیری و هماهنگی با ارگان های ذیربط جهت کنترل بیماری)
• برنامه مراقبتی از بیماری های آمیزشی، ایدز و هپاتیت ها (غربالگری، انجام آزمایش، پیگیری و هماهنگی با ارگان های مربوط)
• مراقبت از آلودگی به شپش و گال (پیشگیری و درمان موارد آلوده)
• برنامه مراقبتی از بیماری های قابل پیشگیری با واکسن (مراقبت، شناسایی، پیگیری و در صورت لزوم انجام نمونه گیری)
•  - مراقبت از بیماری های تنفسی (آنفلوآنزا، سرماخوردگی، سل و...)
• برنامه مراقبتی کنترل ناقلین از جمله مالاریا و بیماری های منتقله از آئدس (چک حشره شناسی، سم پاشی، شناسایی بیماران، آزمایش، پیگیری، درمان و هماهنگی با ارگان ها و واحدهای ذیربط)
• رصد و پیش بینی روند بیماریها و هشدار در مواقع لزوم

سایر خدمات قابل ارائه در مراکز و پایگاههای سلامت: 

- ارزیابی و آموزش آمادگی خانوار در برابر بلایا و مخاطرات (DART)

- طرح حمایتی تغذیه از کودکان زیر 5 سال، زنان باردار و شیرده دارای سوء تغذیه

- آموزش تغذیه سالم و سبک زندگی در مناطق روستایی با همکاری جهاد کشاورزی

- شناسایی کارگاه ها و بازرسی در جهت ارتقای سلامت شاغلین با نظارت و انجام اقدامات کنترل عوامل زیان آور، انجام معاینات کارگران (طب کار)، آموزش شاغلین کارگاه ها، بهسازی محیط کار و تأسیسات و تسهیلات بهداشتی کارگاه ها ، رسیدگی به شکایات بهداشت حرفه ای در مراکز خدمات جامع سلامت

- کنترل و نظارت بر مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی، بهداشت آب آشامیدنی و رسیدگی به شکایات مردمی در مراکز خدمات جامع سلامت

- نمونه گیری و انجام آزمایش با تعرفه دولتی در زمینه ارزیابی سالیانه، آزمایش های ضروری زنان باردار، غربالگری دیابت، سل و.... در مراکز خدمات جامع سلامت

- انجام آزمایش خون و ادرار، غربالگری تالاسمی و ژنتیک اجتماعی، انجام مشاوره در مراکز مشاوره ازدواج واقع در شهرستان های تابعه دانشگاه

- افزایش سواد سلامت، ترویج خود مراقبتی و مشارکت مردمی

- تعیین یک نفر از هر خانوار بعنوان سفیر سلامت (۱۸ سال به بالا و دارای تحصیلات مقطع متوسطه) و توانمندسازی وی برای ارتقای سلامت خانواده

- جذب و آموزش داوطلبین سلامت برای تحت پوشش قرار دادن ۵ تا ۲۰ خانوار از همسایگان برای انتقال آموزش ها و ارتقای سلامت مردم و بهبود وضعیت بهداشتی محله

- آموزش مسائل بهداشتی به گروه های سنی مختلف به صورت آموزش گروهی و چهره به چهره در زمینه خود مراقبتی در ناخوشی های جزئی، سبک زندگی سالم، خطر سنجی سکته های قلبی، مغزی، سرطان و...

- ارایه آموزش خود مراقبتی به دانش آموزان و جوانان

- توزیع رسانه های آموزشی جهت افزایش سواد سلامت مردم

- تشکیل گروه های خودیاری برای کلیه بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون بالا، چاقی و اضافه وزن