معاونت بهداشت

کودکان بزرگترین سرمایه ملی هر جامعه ای هستند. امروزه با توجه به رشد جمعیت کودکان، مشکلات آنان نیز افزایش یافته است از جمله این مشکلات مرگ کودکان به دلیل سوانح و حوادث است که به سرعت در حال گسترش می باشد.

براساس آخرین آمار حدود یک پنجم مرگ و میر کودکان زیر 6 سال در کشور مربوط به حوادث و سوانح غیرعمدی است که از این میزان نیمی مربوط به حوادث خانگی و نیمی مربوط به حوادث ترافیکی اختصاص دارد. در حوادث خانگی نیز بیشترین علت مرگ ومیر مربوط به خفگی،سوختگی وسقوط ازارتفاع می باشد.  

خواست همه پدر و مادرها این است که فرزندان آنها همیشه از سلامت و شادابی کامل برخوردار باشند، ولی نداشتن اطلاعات و تجربه لازم در حفظ سلامتی کودکان ( که بر عهده والدین است) ایجاد اختلال می نماید.

آسیب های کودکان به طور معمول بر اثر کوتاهی در انجام وظیفه وبی تجربگی والدین اتفاق می افتد؛ ولی عواقب آن یعنی تحمل درد و رنج و ناراحتی ناشی از صدمات و جراحات متوجه کودکان و استرس های روحی متوجه والدین و اطرافیان می شود.

نکته مهم این است که والدین نباید از کودکان انتظار زیادی در حفظ سلامتی خود داشته باشند و نباید این طور فکر کنند که کودکان قادر به حفظ سلامتی خود در تمام موارد بوده و تجربه کافی در برخورد با انواع مخاطرات را دارند.

باید اعتراف کنیم که همین اعتماد نابه جای والدین و عدم ارائه آموزش های لازم در حد فهم کودکان به آنان، رها کردن کودکان به حال خود، از میان برنداشتن عوامل خطرآفرین از محیط زندگی کودک، عدم استفاده از وسایل ایمنی و ... سلامتی کودکان را شدیداً تهدید می کند و آنان را از لذت بردن از زندگی محروم و در حسرت سلامتی منتظر، و والدین را در انتظار مشاهده قیافه با نشاط کودکان خود چشم به راه نگه می دارد.

این شرایط غیر ایمن میتواند با کمی دقت وتوجه برطرف شده واز وقوع حوادث جبران ناپذیر در کودکان پیشگیری کند. 

بیشتر حوادث با رعایت نکات ساده ایمنی قابل پیشگیری اند

• پیشگیری از حوادث داخل وسایل نقلیه:

1. از کمربند ایمنی مناسب برای کودکان استفاده کنید.

2. از صندلی مخصوص کودکان در خودرو استفاده نمایید.

3. از بغل کردن کودکان در صندلی جلو خودرو خودداری کنید.

4. از ایستادن کودکان در خودروی در حال حرکت جلوگیری نمایید.

5. از بیرون آوردن سر یا دست کودک از پنجره حتی در صورت توقف خودرو جلوگیری شود.

6. هرگز کودک را در پشت شیشه عقب خودرو نخوابانید.

7. از سوار کردن کودکان در پشت وانت و موتور سیکلت خودداری نمایید.

• پیشگیری از حوادث ناشی از تردد وسایل نقلیه:

1. نحوه صحیح عبور از خیابان را به کودکان آموزش دهید.

2. مراقب باشید کودکان در کنار خیابان بازی نکنند.

3. هنگام خروج از اتومبیل، ابتدا بزرگسالان، سپس کودکان خارج گردند ولی هنگام سوار شدن حق تقدم با  اطفال است.

4. به کودکان اجازه اسکیت سواری در خیابان را ندهید.

5. هنگام رد شدن از عرض یا کنار خیابان دست کودکتان را حتی یک لحظه هم رها نکنید.

پیشگیری از حوادث دوچرخه سواری:

1. مهارت های لازم برای دوچرخه سواری را به بچه ها آموزش دهید . 

2. با توجه به سن و جثه کودک اقدام به خرید دوچرخه برای کودکان نمایید . 

3. استفاده از کلاه ایمنی به هنگام دوچرخه سواری برای کودکان ضروری است .

4. هنگام خروج از در حیاط یا پارکینگ مراقب کودکتان باشید . 

5. دوچرخه کودک را به زنگ خطر ، چراغ های جلو و عقب مجهز نمایید .

6. از سوار شدن دو کودک روی یک دوچرخه و شوخی کردن آنها حین حرکت خودداری کنید.

• پیشگیری از حوادث خفگی و غرق شدگی:

1. اسباب بازی های نرم یا حلقه دار ، کیسه های پلاستیکی یا بادکنک ها را در دسترس کودکان قرار ندهید.

2. هرگز کودک را در تشت آب یا وان تنها رها نکنید . 

3. در اطراف حوض یا استخر خانه ها از حفاظ استفاده نمایید .

4. از بازی کردن کودکان با تیوپ یا قایق های بادی در کنار دریا جلوگیری نمایید . 

5. به مهارت بچه ها در هنگام شنا اطمینان نکنید. 

6. سیم تلفن ، سیم های برق ، نوارهای پرده و کرکره را از کنار تخت خواب کودکان یا محل بازی او دور کنید.

7. از قرار دادن اشیاء کوچک یا نوک تیز مثل سکه ، دکمه ، غیره در دسترس کودکان خودداری نمایید.

• پیشگیری از حوادث سقوط:

1. هرگز کودک خود را در جاهای بلند مانند میز ، تخت خواب بدون حفاظ ، نیمکت و صندلی تنها رها نکنید.

2. کلاه ایمنی را در زمان دوچرخه سواری بر سر کودک بگذارید. 

3. برای پنجره ها ودرب بام خانه ها حفاظ و قفل ایمنی قرار دهید.. 

4. در ابتدا و انتهای پله ها ، محافظ قرار دهید . 

5. فرش یا موکت روی پله ها را جهت جلوگیری از لغزندگی با بست های مخصوص محکم کنید . 

6. در جاهایی که تنور یا چاه آب است حتما درپوش بگذارید و از محکم بودن آن مطمئن شوید . 

7. کودک را از بازی با سرسره های بدون حفاظ مناسب منع کنید . 

8. به ایمنی بندها یا زنجیر تاب و تکیه گاه آن توجه نمایید . 

9. بالا و پایین رفتن از پله ها را به کودک اموزش دهید. 

معصومه ابراهیمی

کارشناس مسئول برنامه سلامت کودکان مرکز بهداشت استان قم