معاونت بهداشت

تعريف بيماري وبا 

 وبا بيماري واگيردار عفوني است، كه فقط در انسان ايجاد بيماري مي كند و قدرت همه گيري بزرگ را در تمام نقاط دنيا دارد. عامل بيماري وبا نوعي باكتري كه به دنبال هر گونه بلاياي طبيعي و يا مناطقي كه از نظر آب آشاميدني و رعايت اصول بهداشت فردي ، محيط و بهداشت مواد غذايي در وضعيت مناسبي نيستند، پديدار شده، به سرعت انتشار مي يابد، و در مدت زمان كوتاهي مي تواند تعداد زيادي از مردم را درگير كند. بيماري وبا در موارد شديد و بدون درمان در عرض چند ساعت منجر به مرگ انسان ميشود

علائم بيماري وبا : اسهال حاد آبكي ازخفيف و متوسط تا شديد با بوي ماهي ، استفراغ بدون تهوع ، عطش فراوان ،تعدادزياد اجابت مزاج، گرفتگي پشت ساق پا، ،غرغرشكم، ، و در اغلب مواردآب ريس برنجي بودن مدفوع ، بدون (دل پيچه ،تب، دل درد،و خون درمدفوع)

منابع عامل بيماري وبا كدامند؟ عامل بيماري وبا درآب آشاميدني ناسالم،آب هاي راكد،آب هاي شور، آب هاي ساحلي، فاضلاب

آب چشمه،قنات ،آب هاي سطحي، صدف دريايي، گوشت، ميوه جات، سبزيجات وسايرمواد غذايي آلوده يافت مي شود.

راههاي انتقال بيماري بيماري وبا چيست؟انتقال بيماري از راه دهان به معده انسان از طريق دست هاي آلوده ، سبزيجات،ميوه جات آلوده مواد غذايي و آب آلوده به صورت مستقيم و خاك،حشرات و مدفوع به صورت غير مستقيم انجام مي گيرد.

دوره نهفتگي وواگيري بيماري وبا چند روز است؟ از زمان ورود عامل بيماري وبا به بدن تا شروع علائم ودرمان 2تا5  طول مي كشد.

در صورت مشاهده علائم بيماري وبا در افرادچه بايد كرد؟

·         بدون فوت وقت بيمار را به نزديكترين واحد بهداشتي ودرماني انتقال داده شود.

·         براي جبران كم آبي بدن به بيمار آب سالم و مايعات مانند ORS  داده شود.

·         در صورتي كه بيمار استفراغ دارد و يا قادر به نوشيدن نيست، زير نظر پزشك تزريق سرم انجام گيرد.

·         در صورتي كه ORSدر اختيار نداريديك (1) قاشق مربا خوري نمك و هشت قاشق مربا خوري شكر را در 4 ليوان آب جوشيده سرد شده حل نموده  به بيماربدهيد. (به ياد داشته باشيد ORS به مدت 24 ساعت در يخچال ويا درجاي خنك ودر ظرف درب بسته قابل نگهداري است.

·         به بيمار مبتلا به اسهال حاد آبكي مايعاتي مانند ،ORS،دوغ، چاي كمرنگ ،آّب ريس برنج، عرقيات( نعناع)، سوپ،آش ،آب ميوه طبيعي (هويج وسيب)، شربت آب ليمو بدهيد. در صورتي كه استفراغ دارد بايستي زير نظر مراكز بهداشتي ودرماني سرم تزريقي دريافت كند.

·         از دادن آب ميوه هاي صنعتي و نوشابه هاي گازدار و انواع شيريني ها ، ميوه هاي پوست كلفت و شيرين مانند هندوانه ،خربزه، ميوه هاي تابستانه و بهاره به بيمار اسهالي خودداري كنيد زيرا قند موجود در آنها موجب تشديد اسهال مي شود.

توصيه هاي بهداشتي  براي پيشگيري از ابتلا به بيماري وبا

·         بهترین وساده ترین راه، شستن دقیق و صحیح دست‏های خود با آب و صابون (قبل ازدست زدن به مواد غذایی و خوراکی  قبل از غذا خوردن ، بعد از رفتن به توالت ، قبل از تهیه و دادن غذا یا شیر به کودک و بعد از تعویض کهنه یا تمیز کردن کودک) می باشد.
استفاده از آب لوله‏کشی تصفیه شده درتمام مواقع و چنانچه از سلامت آب در دسترس اطمینان ندارید، ابتدا آن را به مدت 3دقيقه جوشانده و پس از سرد کردن مصرف کنید. 
از آشامیدن آب های مشکوک در( پارک‏ها، باغ‌ها ، فضای سبز، رودخانه ،جويبار، حوضچه ها، استخر ها،سدها،قنات ها،چشمه ها اماکن،معابر و فضاهای عمومی)خودداري نماييد.

·         از خريد هر نوع ماده خوراكي‏ که توسط فروشندگان دوره‏گرد عرضه می‏شود، اجتناب ورزيد.

·         غذاهای پخته شده در اسرع وقت مصرف  كنيد، در  غیر اینصورت بایستی غذا را به طور کامل قبل از مصرف گرم کرد.

·         از شنا كردن در آب نهر،جوي ،رودخانه وساير آّب هاي آلوده دوري كنيد

·         هميشه از توالت هاي بهداشتي استفاده نماييد.

·         مواد خوراکی در ظروف سربسته، دور ازدسترس مگس ، حشرات جوندگان و ساير حيوانات نگهداری نماييد. 
هنگام سفر آّب وغذاي سالم به همراه داشته باشيد.و يا از نوشیدنی ها و غذاها با بسته بندی مطمئن استفاده نماييد.

·         اگر ناچاريد در طول سفر از رستورانهاي بين راهي غذا تهيه نماييد از سالم بودن  مواد خوردني وآشاميدني اطمينان حاصل نماييد.

·         مصرف ليمو ترش تازه  و دوغ سالم همراه غذا تا حد زيادي ميكروب وبا را از بين مي برد.

·         مواد غذايي مثل نان و تنقلات را که قابل شست‏وشو و پختن مجدد نیستند درموقع خرید ، حمل و نگهداری در کنار میوه‏ و سبز.یجات ضد عفوني نشده و گوشت خام قرار ندهيد

·         غذاهاي اضافي پخته شده را بيش از يك ساعت خارج از يخچال قرار ندهيد ، درجه حرارت يخچال رااز نظر دماي مناسب براي نگه داري مواد غذايي كنترل كنيد

·         سبزيجات و ميوه جات ويا هر نوع ماده خوراكي خام را به خوبي شستشو داده، سپس در يخچال قرار دهيد.

·         از مصرف سالاد و سبزيجاتي كه در رستورانها و فروشگاههاي مواد غذايي كه اطمينان از ضد عفوني كردن مواد نامبرده نداريد،به طور جدي خودداري نماييد.

·         از مصرف يخ يا فرآورده هاي آن كه اطمينان ازرعايت اصول بهداشتي در تهيه وتوليد آن  نداريد اجتناب ورزيد.

·         از خوردن آب در معابر عمومي و اماكن عمومي با ليوان مشترك خودداري كنيد.

·         موادزائد و زباله ها را در كيسه هاي مخصوص زباله و در سطل درب دار تا زمان انتقال به مامورين شهرداري نگهداري نماييد.

قبل از مصرف سيزيجات حتما چهار مرحله پاكسازي، انگل زدايي ، گند زدايي وآبكشي به روش ذيل بايستي انجام شود .

روش سالم سازی میوه ها و سبزیجات

برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های انگلی و روده ای مانند وبا، حصبه،اسهال خونی و ...  بایستی میوه و سبزی را قبل از خوردن در 4 مرحله سالم سازی نمود:

مرحله اوّل : پاک سازی
سبزی ها را با دقت وبه خوبی پاک نموده تا گل ولای و مواد زاید و الیاف خراب و قسمت های له شده و پژمرده آن به طورکامل برطرف شود و سپس در آب تمیز و سالم شستشو می دهیم.                                         

مرحله دوّم : انگل زدایی

در این مرحله در یک ظرف با توجه به مقدار و حجم سبزی های پاک شده آب ریخته وسپس به ازای هر یک لیتر آب(4 ليوان) 3 تا 5 قطره مایع ظرف شویی اضافه نموده و به هم می زنیم و به مدت 3 دقیقه میوه وسبزی را به طور کامل درکفاب قرار داده و دوباره سبزی ها را باآب تمیز و سالم شستشو داده تا تخم انگل ها جدا شود.

مرحله سوّم : ضدعفونی

 بعد از انگل زدایی، میکروب های بیماری زا را با پرکلرین بایداز بین برد.( اگر پرکلرین در دسترس نباشد می توانید از هر ماده ضد عفونی کننده مجاز مورد تائید وزارت بهداشت که در داروخانه ها، سوپرمارکتها و ... عرضه می شود طبق دستورالعمل مصرف آن، استفاده نمائید(.در این مرحله برای از بین بردن میکروب های بیماری زا، به ازای هر 5 لیتر(20) ليوان آب به مقدار یک گرم پودر پرکلرین (نصف قاشق چاي خوري سرصاف)درظرف آب ریخته وصبر می کنیم تا خوب حل شود و سپس به مدت3 دقیقه سبزی های انگل زدایی شده را درآن قرارمی دهیم

مرحله چهارم : آبکشی یا شستشوی نهایی

دراین مرحله پس ازانجام ضدعفونی سبزیجات، آن ها را دوباره در ظرف آب تمیز و سالم ریخته تا باقی مانده محلول پرکلرین یا مواد ضدعفونی از سبزی ها جدا شود. پس از شستشوی نهایی با اطمینان می توان سبزی ها را میل نمود.