معاونت بهداشت

 پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال

متاسفانه در سالهای اخیر برگزاری مراسم سنتی و زيبای چهارشنبه سوری رنگ ديگری به خود گرفته وتبديل به بازي هاي خطرناک با مواد منفجره و محترقه گرديده است . آتش زدن بوته های خشک، پريدن از روی آتش و دود کردن اسفند در محله ها، به تجمع جوانان در  خيابان ها، آتش زدن فشفشه و منفجر کردن ترقه و پرتاب سيگارت تبديل شده است که می تواند خطرات وسوانح زيادی را به دنبال داشته باشد که جبران پذير نيست و با حوادث ناگواری در این روز روبرو بوده ایم.

 هر سال مواد محترقه ای وارد بازار می شوند که قدرت انفجار آنها بیشتر از سال پیش بوده و در بسیاری از مواقع برای این که قدرت انفجار بیشتری داشته باشند در داخل آنها از خرده شیشه استفاده می شود که در زمان انفجار، پرتاب شده و علاوه برتولید صداهای بسیار گوشخراش و آزارنده، آسیب های جدی به چشم و سایر ارگان های بدن وارد می کنند.

سالانه هزاران نفر از هموطنان در این مراسم مصدوم و يا معلول مي شوند و هزاران خانواده ايراني سال نو را با غم و اندوه شروع ميكنند. لحظه اي غفلت مسير زندگي اين افراد را تغيير ميدهد. هيچ فردي اعم از توليد كننده ، مجري آتش بازي، ناظران يا حتي عابران پياده و رهگذران از آسيبهاي چهارشنبه سوري در امان نيستند و تعداد زيادي از افراد را به دليل آسيب‌هاي جبران ناپذيري روانه بيمارستان‌ها و مراكز درماني مي‌كند.

از آسیبهای شایع می توان آسیب دست و پا را نام برد. شدید ترین آسیب ها نیز مربوط به صورت و چشم است .لازم به ذکر است که درمان آسیبهای چشمی بسیار طولانی می باشد و ممکنست حتی تا ماهها و سالهای بعد ادامه می یابد و منجر به تخلیه چشم  و یا نابینایی شود.

بر اساس آمار سال 94 ، بیش از نیمی از آسیب دیدگان در هنگام آتش بازی دچار آسیب شده اند . جراحت دست و پا 50% آسیب ها را به خود اختصاص می دهد.

توصیه های بهداشتی :

1-  مواد سوختي و ترقه را در مقادير کم يا انبوه هرگز در منزل نگه داري نکنيم.

2-  به خاطرداشته باشيد همواره استفاده نادرست و بي رويه از وسايل آتش بازي و روشن کردن آتش هاي بزرگ حوادث ناگواري بدنبال دارد.

3-  از آتش زدن لاستيک ، هيزم ، کارتن خالي و امثال اينها چه در واحدهاي مسکوني و چه در معابر، کوچه و خيابان خودداري نمائيم.

4-  کبريت و مواد آتش زا را از دسترس کودکان دور نگه داريم.

5-  به فرزندان خود درمورد خطرات بازي با آتش و مواد محترقه و منفجره آگاهي لازم را بدهيم.

6- از پارک اتومبيل در کوچه ها و معابر تنگ خودداري کنيم چرا که آتش بازي در نزديکي وسايط نقليه که حامل بنزين و مواد سوختي هستند در صورت کمترين نشت و حتي در شرايط عادي اين وسايل را مبدل به بمبي مي گرداند که چاشني انفجار آن کشيده شده است.

7-    مراقب اعمال و رفت و آمد فرزندان خود بوده و به آنها جهت پرهيز از آتش و ترقه بازي و ساخت مواد منفجره دستي هشدار دهيم.

8-    به صاحبان فروشگاههاي مواد شيميايي و رنگ فروشيها توصيه مي کنیم که از فروش هرگونه مواد آتش زا و مواد شيميايي به کودکان و نوجوانان خودداري نمايند.

9-    حتي الامکان درب محل هايي مثل انبارداري، زيرزمين، بالکن ، پشت بام و ... را که ممکن است فرزندتان ترقه ها و مواد محترقه و منفجره را در اين محل ها نگه داري نمايد قفل نموده و از رفت و آمد فرزندان خود به اين مکان ها ممانعت کرده و اين محل ها را روزانه مورد بررسي و تفحص قرار دهيم.

10-    در صورت روشن کردن آتش توصيه مي گردد آتش در حجم کم باشد و از هيزم، کارتن خالي و امثالهم که داراي شعله زياد مي باشند استفاده نشود.

11-    از ريختن مواد سريع الاشتعال مانند نفت، بنزين و ... بر روي آتش جدا خودداري کنيم.

12-    از قراردادن ظروف تحت فشار از جمله کپسول ، اسپري ، حشره کش ها و ... بر روي آتش جداً خودداري کنيم .

13-    از پرتاب فشفشه و موشک بر روي شاخه درخت ها، پشت بام و بالکن منازل خودداري کنيم.

14-    وجود يک کپسول خاموش کننده آتش نشاني پودري در نزديک محوطه آتش ضروري است.

15-   قبل از ترک محل، حتماً از خاموش بودن آتش مطمئن شده و توسط مخزن آب باقيمانده آن را کاملاً سرد نموده و      جمع آوري نمائيم.

16- در موقع پريدن از روي آتش از البسه بزرگ و گشاد و از نوع آتش گير استفاده نکرده و از تجمع در اينگونه محافل خودداري کنیم.

17-  در صورت بروز هرگونه حريق و يا حادثه ضمن حفظ خونسردي در اسرع وقت با تلفن 125 با ستاد فرماندهي سازمان آتش نشاني تماس گرفته و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشاني دقيق اطلاع دهيم و در صورت آسیب دیدن فرد یا افراد با 115 تماس گرفته شود.

18- در شادی های فرزندان دلبندمان مشاركت كنیم تا همیشه نظاره گر گل خنده های شان باشیم .

19- با فرزندانمان در تهیه وسایل آتش بازی بی خطر و مفرح همراهی كنیم .

20- در تهيه وسايل آتش­بازي بي­خطر و مفرح فرزندانمان را همراهي کنیم و از نگهداري مواد محترقه، تهيه و ساخت وسايل آتش­بازي دستي توسط آن ها اكيدا جلوگيري نمايیم.    

21- از نگهداری وسایل آتش بازی حتی به مقادیر بسیار کم در منازل ، زیرزمین ، محل کار و......... و از حمل مواد محترقه و آتش گیر و انفجاری حتی به مقادیر بسیار کم در جیب لباس یا کیف جدا خودداری کنیم .

22- از نگهداری مواد محترقه و وسایل آتش بازی (حتی وسایل و مواد استاندارد) در نزدیكی وسایل حرارتی و برقی خودداری نماییم.

23- کودکان و نوجوانان از اقشار آسیب پذیر هستند استفاده از این مواد توسط آنان خطرات جدی بهمراه داشته سلامت آنان را به خطر انداخته و مرگ را به دنبال خواهد داشت.در صورت نگهداری حتی مواد آتش بازی کم خطر حتماً آن را در جای خشک و خنک نگهداری کنیم.

24- بقایای مواد آتش بازی را سریعاً جمع آوری نکنیم حتماً 15 تا 20 دقیقه صبر کرده بعد آن را جمع آوری کرده و در یک سطل محتوی آب بریزیم و سپس دفع کنیم. حتي‌المقدور با ريختن مقداري خاك در زير محل برپايي آتش، از آسيب رساندن به سطح آسفالت معابر جلوگيري شود.

25-  پس از پايان مراسم در نظافت محله‌ با كارگران شهرداري همكاري نماییم.

26-  درصورت داشتن مواد محترقه و انفجاری حتماً از آن در بیرون محوطه خانه دور از محل مسکونی و جائی که علف های خشک و درختان موجود هستند  استفاده کنیم.

27-  همیشه در مواقع آتش بازی جهت اطفاء حریق مخزن آب یا کپسول آتش نشانی در دسترس باشد.

28-  مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را به طرف افراد دیگر پرت نکنیم.

-      

-       

29- هیچگاه مواد آتش بازی (منفجره و محترقه) را در ظروف شیشه ای یا فلزی قرار نداده و استفاده نکنیم
زیرا در صورت انفجار ذرات آن به اطراف پرتاپ شده و سبب صدمات و خطرات جانی خواهد شد.

30- از نزدیک شدن به موادی که برای انفجار یا احتراق آماده کرده اند دوری کنیم زیرا خطر از دست دادن عضوی از بدن و یا مرگ را به همراه خواهد داشت. قطع عضو، ضایعه ای جبران ناپذیر است، با احتیاط و پرهیز از رفتارهای پرخطر زندگی را برای خود و دیگران تلخ نكنیم.

31-  هر ساله شاهد حوادث رقت آوری از جمله سوختگی های شدید، از دست دادن چشم و یا پاره شدن پرده گوش در ایام                             چهارشنبه سوری هستیم این مواد را شوخی نگیریم زیرا با هستی خود بازی کرده ایم.

32- هیچگاه برای چاشنی از الکل در جهت آتش گیری مواد استفاده نشود.

33- برای نگهداری از مواد منفجره و محترقه آن را بطور ایمن در یک جعبه و دور از سایر مواد آتش گیر و یا گرما و الکتریسته و.... قرار دهیم.

34- هیچگاه ماده محترقه و منفجره ای که یکبار استفاده شده است را مجدداً استفاده نکنیم.

35- از آتش زدن لاستیک ، هیزم ، کارتن خالی و امثال آن چه در واحدهای مسکونی و چه در معابر ، کوچه و خیابان و از سوزاندن وسايل يا مواد غيرمتعارف مانند كپسول گاز، لاستيك و آمپول و استفاده از مواد آتش‌زا نظير بنزين، الكل، كاربيت و مانند آن جداً خودداري کنیم.

36-حتي‌الامكان براي روشن كردن آتش از محل‌هاي تعيين شده توسط شهرداري منطقه استفاده نماییم.

37-از برپايي آتش در معابر باريك و در نزديكي پست‌هاي برق يا ايستگاه‌هاي تقليل فشار گاز و پاركينگ‌هاي عمومي پرهيز نمايیم.

38-از برپايي آتش‌هاي حجيم و غيرقابل مهار خودداري کنیم.

39-نگهداری مواد محترقه غیر استاندارد از قبیل اكلیل و سرنج، زرنیخ و كلرات، ... غیر مجاز و برخلاف قانون بوده و می تواند خسارات جبران ناپذیری برای خود و دیگران به همراه داشته باشد.

40-با رعایت حقوق شهروندی از پرتاب نارنجك و مواد محترقه به ساختمان ها كه موجب آسیب رساندن و بد منظر كردن آنها و سیمای شهرمان می گردد، خودداری نماییم.  

41-پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه و موشک بروی درخت ها، بام و بالکن منازل از عوامل عمده بروز آتش سوزی است ، شایسته است بطور جدی از انجام آن بپرهیزیم.

42-صاحبان فروشگاههای مواد شیمیائی و رنگ فروشی ها از فروش هرگونه مواد آتش زا و مواد شیمیائی به کودکان و نوجوانان جداً خودداری نمایند.

43-از ریختن مواد سریع الاشتعال مانند نفت ، بنزین و غیره بر روی مواد آتش گیر و همچنین از قرار دادن ظروف تحت فشار از جمله کپسول ، اسپری، حشره کش ها و غیره بر روی آتش خودداری کنیم.

44-حتی الامکان وجود یک کپسول خاموش کننده آتش پودری در نزدیک محوطه آتش ضروری است . از دسترسي به كپسول اطفاء حريق و جعبه كمك‌هاي اوليه اطمينان حاصل نماييد.

45-در صورت امکان یک مخزن آب در نزدیکی محوطه آتش آماده گردد تا در صورت لزوم ، بتوان از آن استفاده نمود.

46-         حتماً قبل از ترک محل از خاموش بودن آتش مطمئن شویم.

47 - در صورت بروز هرگونه حريق و يا حادثه ضمن حفظ خونسردي در اسرع وقت با تلفن 125(ستاد فرماندهي سازمان آتش نشاني)و 115 (پایگاه اورژانس)تماس گرفته و مراتب را با ذکر نوع حادثه و نشاني دقيق اطلاع دهيم.

48-   در صورت بروز هرگونه حريق و یا حادثه ضمن حفظ خونسردي سريعا افراد مسن و کودکان و ديگر افراد را از محل حريق به جاي امن انتقال دهیم،  سپس سريعا با تلفن 125 آتش‌نشاني تماس گرفته و مراتب را با ذکر نشاني دقيق و نوع حادثه به ستاد فرماندهي آتش نشاني اطلاع داده و در هنگام حضور آتش‌نشانان در محل حريق نهايت همکاري را با آنان انجام دهیم.

49-   در صورت مواجهه با فردي که دچار سوختگي شده، ضمن حفظ خونسردي و رعایت اقدامات اولیه در سوختگی با آتش مصدوم را هرچه سريعتر به مرکز بهداشتی، درماني منتقل کنیم و یا در صورت شدید بودن مصدوميت با اورژانس 115 تماس بگیریم.

50-         گروه‌های در معرض خطر همچون بیماران قلبی، سالمندان و زنان باردار بهتر است در اين شب به جز موارد ضروري از منزل خارج نشوند تا آسیبی متوجه ایشان نشود.

51- حتی یک بار شنیدن صدای انفجار ترقه از فاصله نزدیک می‌تواند بلافاصله موجب آسیب‌ شنوایی شود، اما با رعایت نکاتی چون فاصله گرفتن از مکان‌هایی که ترقه‌بازی انجام می‌شود و استفاده از محافظ‌های گوش یا پوشاندن گوش‌های خود با انگشت می‌توانید از گوش‌های خود مراقبت کنید. کودکان حساسیت بیشتری به صداهای بلند داشته و آسیب‌شنوایی در آنان سریع‌تر رخ می‌دهد. می‌توانید به کودکان خود یاد دهید که به محض شنیدن صدای ترقه، گوش‌های خود را با انگشتانشان بگیرند.