معاونت بهداشت

روز جهانی غذا (24 مهرماه) گرامی باد
شعار روز جهانی غذا در سال 2018
“دستیابی به گرسنگی صفر”

“دستیابی به گرسنگی صفر” در حالی به عنوان شعار امسال روز جهانی غذا انتخاب شده که دنیا ۸۲۰ میلیون گرسنه دارد و در ایران نیز با وجود دغدغه چاقی و اضافه وزن در جامعه، اما همچنان سوءتغذیه کودکان و کمبود ریزمغذی‌ها در مناطق کم برخوردار، یکی از چالش‌های جدی است.

غذا، از ابتدایی‌ترین نیازهای انسانی و بلکه تمام موجودات زنده است و نقش اساسی آن، انکار ناشدنی است. اشباع غریزه گرسنگی، از آغازین روز آفرینش تاکنون، همراه آدمی بوده؛  به طوری که می‌­توان گفت پیشرفت­‌های شگفت انسان در عرصه صنعت و کشاورزی، مدیون پاسخ به همین غریزه ساده و ابتدایی است.

یافته‌های علمی حاصل از پژوهش‌های مختلف در چند دهه اخیر بیانگر سهم تردیدناپذیر و برجسته تغذیه در پیشگیری و درمان بیماری‌هاست. همچنین اهمیت غذا در رشد و نمو انسان و اثرات زیان‌بار سوء تغذیه بر بهداشت و سلامت افراد از یک­سو و اقتصاد جامعه از سوی دیگر، اهمیت تغذیه در ارتقای سلامت جامعه را نشان می‌­دهد.

شاید همه این حقایق از دیرباز مد نظر مردم دنیا بوده است، ولی برای اولین بار در سال ۱۹۴۵ و با تاسیس سازمان فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) که هدف آن گسترش و مدرنیزه کردن کشاورزی، جنگلداری، شیلات و تأمین غذای مناسب برای همگان و کمک به کشورهای در حال توسعه است، روزی را به عنوان روز جهانی غذا نامگذاری کرده‌اند. فائو هر ساله در تاریخ ۱۶ اکتبر (۲۴ مهرماه) با برگزاری مراسم‌های باشکوهی، روز جهانی غذا را که مقارن با سالروز تاسیس این سازمان بین‌المللی است، در اقصی نقاط جهان گرامی می‌دارد.

دستیابی به گرسنگی صفر تا سال ۲۰۳۰

امسال هفتاد و سومین سالی است که روز جهانی غذا در سراسر دنیا از جمله ایران برگزار می‌شود.  روز جهانی غذا برای سال ۲۰۱۸، با شعار “اقدامات ما برای آینده، دستیابی به گرسنگی صفر تا سال ۲۰۳۰ امکان پذیر است” برگزار می‌شود. هدف از نامگذاری این روز و برگزاری مراسمات مختلف، افزایش آگاهی و اخذ حمایت‌های بیشتر و همه جانبه برای پایان دادن به گرسنگی جهانی است.

۸۲۰ میلیون گرسنه در جهان

طبق آخرین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در سال ۲۰۱۸،  بیش از ۸۲۰ میلیون نفر از مردم جهان از گرسنگی و سوءتغذیه مزمن رنج می‌برند. از این تعداد ۵۱۵ میلیون نفر در آسیا و ۲۵۶ میلیون نفر در آفریقا  هستند. این در حالیست که  حدود ۶۷۲ میلیون نفر دچار چاقی و یک میلیارد و سیصد میلیون نفر نیز دچار اضافه وزن هستند.

۱۵۱ میلیون کودک کوتاه قد در دنیا

برخی از آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که در زمان حاضر ۱۵۱میلیون کودک زیر پنج سال از کوتاه قدی و سوءتغذیه مزمن رنج می‌برند و حدود ۴۳ میلیون کودک مبتلا به چاقی هستند. از این تعداد ۳۵ میلیون کودک در کشورهای در حال توسعه هستند. براساس پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت و سایر سازمان‌های بین‌المللی تا سال ۲۰۲۰ این رقم به ۶۰ میلیون می‌رسد..

وضعیت تغذیه و امنیت غذایی در ایران 

در کشور ما نیز در سالهای بعد از انقلاب اسلامی در جهت بهبود تغذیه و امنیت غذایی و کاهش سوء تغذیه اقدامات مهمی انجام گرفته است. به طوری که براساس مطالعات ملی که در مقطع زمانی 5 ساله انجام شده است کوتاه قدی تغذیه ای در کودکان زیر 5 سال از حدود 2% در سال 74 به 6.8 درصد و کم وزنی نیز از حدود 17% به حدود 4% در طی دو دهه کاهش یافته است.

همچنین کمبود آهن و کم خونی در گروههای سنی مختلف در طی یک دوره 10 ساله با اجرای برنامه ملی غنی سازی آرد با آهن و اسیدفولیک و مکمل یاری تا 50% در گروههای سنی مختلف کاهش یافته است. ولی نباید از نظر دور داشت که سوء تغذیه کودکان و کمبود ریزمغذی ها در مناطق محروم کشور هنوز یک مشکل جدی است. در حال حاضر با توجه به روند افزایشی اضافه وزن و چاقی آنچه در سالهای آتی باید رد اولویت برنامه ها قرار گیرد علاوه بر پیشگیری و کنترل سوء تغذیه کودکان و کمبود ریزمغذی ها ، اجرای برنامه ها و مداخلات لازم در جهت پیشگیری وکنترل اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان و سایر گروههای جامعه می باشد. 

۸۲۰ میلیون گرسنه در جهان

طبق آخرین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در سال ۲۰۱۸،  بیش از ۸۲۰ میلیون نفر از مردم جهان از گرسنگی و سوءتغذیه مزمن رنج می‌برند. از این تعداد ۵۱۵ میلیون نفر در آسیا و ۲۵۶ میلیون نفر در آفریقا  هستند. این در حالیست که  حدود ۶۷۲ میلیون نفر دچار چاقی و یک میلیارد و سیصد میلیون نفر نیز دچار اضافه وزن هستند.

۱۵۱ میلیون کودک کوتاه قد در دنیا

برخی از آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که در زمان حاضر ۱۵۱میلیون کودک زیر پنج سال از کوتاه قدی و سوءتغذیه مزمن رنج می‌برند و حدود ۴۳ میلیون کودک مبتلا به چاقی هستند. از این تعداد ۳۵ میلیون کودک در کشورهای در حال توسعه هستند. براساس پیش‌بینی‌های سازمان جهانی بهداشت و سایر سازمان‌های بین‌المللی تا سال ۲۰۲۰ این رقم به ۶۰ میلیون می‌رسد.

ناامنی غذایی و سونامی بیماری‌ها

با توجه به اهمیت غذا و نقش آن در سلامت و جلوگیری از بیماری‌ها، دکتر جلال الدین رزاز – رییس انجمن تغذیه ایران می‌گوید: ایمنی غذایی یعنی اطمینان از اینکه غذایی که مردم جامعه استفاده می‌کنند، بطور کامل سالم و فاقد هرگونه آلودگی باشد؛ این آلودگی می‌تواند شامل آلودگی میکروبی، انگلی یا شیمیایی باشد. بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که در دهه‌های اخیر با گسترش تکنولوژی و افزایش مصرف افزودنی‌ها، آفت‌کش‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌ها در تولید مواد غذایی در کشورهای در حال پیشرفت، اثرات سوء و انکارناپذیری بر سلامت انسان‌ها به وجود آمده‌است. این آلودگی‌ها و بیماری‌ها شامل بروز انواع ناهنجاری‌های مادرزادی و ایجاد سونامی انواع سرطان‌های مختلف و افزایش چشمگیر بار بیماری‌ها در دهه گذشته است. براساس آمار، میزان وقوع مسمومیت‌های ناشی از آلودگی غذا در کشورهای در حال پیشرفت ۱۳درصد بیشتر از کشورهای صنعتی است.