معاونت بهداشت

کربوهیدرات ها ( مواد نشاسته ای):

شواهد قوی وجود دارد که میزان کل کربوهیدرات ها در غذاو میان وعده ها مهمتر از منبع یا نوع آنها می باشد. بنابراین قند های ساده( قند، شکرو...)و غذاهای حاوی آن در افراد دیابتی نباید ممنوع گردد بلکه محدود می شوند. اگر مصرف کربوهیدرات ها کمتر از مقدار مورد نیاز باشد لاغری ، سوء تغذیه و پایین افتادن قند خون و اغماء را به دنبال دارد .توصیه می شود مواد نشاسته ای(نان، برنج، ماکارونی و...) در حد اعتدال و مطابق با دستور رژیم مصرف گردد.

مصرف کربوهیدرات های پیچیده( یا قندهای پیچیده) نظیر انواع نان سبوس دار، سبزی ها، میوه ها و حبوبات باعث تحریک فعالیت سلول های سازنده انسولین وکاهش نیاز به انسولین ، کاهش وزن، کاهش چربی و کلسترول خون می گردد

شیرین کننده های غیرغذایی برای بیماران دیابتی در صورتی که در سطح قابل قبول (سازمان غذا و دارو امریکا) استفاده شوند، بی خطر هستند.

پروتئین ها:

نیاز پروتئین دیابتی ها ممکن است بیش از مقدار توصیه شده روزانه باشد. اما این افزایش نباید بیش از 20%کل انرژی روزانه باشد تا باعث پیشرفت عوارض کلیوی نگردد.

چربی ها:

هدف اولیه در مورد چربی غذای بیماران دیابتی کاهش مصرف چربی اشباع شده( کره، مایونز، روغن های جامد، دنبه و...) وکلسترول می باشد. افراد دیابتی در مقایسه با غیردیابتی ها شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری قلبی دارند.بنابراین مصرف متعادل اسیدهای چرب غیراشباع (روغن زیتون، کلزا، روغن آفتابگردان و...) توصیه می گردد زیرا در مقایسه با اسیدهای چرب اشباع شده( کره، مایونز، روغن های جامد، دنبه و...)، قند خون وکلسترول خون را کاهش می دهند.

از طرفی اسید چرب امگا3 موجود در ماهی، گردو، کنجدو...، در سوخت و ساز گلوکز موثر است چنانچه در جمعیت هایی که مقدار زیادی ماهی و سایر غذاهای دریایی مصرف می نمایند میزان بروز دیابت کمتر از سایر جمعیت ها می باشد

میان وعده :

مصرف میان وعده مناسب در افراد دیابتی علاوه بر تامین بخشی از انرژی به جلوگیری از افت قند خون  کمک می کند.

نکته:

نوشیدن آب میوه به مقدار زیاد حتی اگر شیرین نشده باشد، موجب افزایش میزان قند خون می شود .

اگر بیمار به مصرف آب میوه علاقه دارد آنرا با افزودن آب رقیق نماید و میوه له شده به آن اضافه کند

هرچند فیبر محلول در آب میوه ها به کاهش مقدار کلسترول خون کمک می کند، ولی زیاده روی در مصرف میوه هانیز منجر به افزایش قند خون میگردد.

میوه ها و غذاهایی که قند خون را به مقدار زیاد بالا  میبرند و باید با احتیاط استفاده شوند : انبه ، موز ، انگور ، خربوزه ، هندوانه ، انجیر ، خرما ، کشمش، نان لواش ، باقلا بدون پوست ، هویج ، سیب زمینی ، پوره سیب زمینی

میوه ها و غذاهایی که قند خون را به مقدار کم بالا میبرند:

پرتقال ، هلو ، گلابی ، سیب ، نان سبوس دار ، لپه ، عدس ، لوبیا ، ماش

گیاهان کاهنده قند خون: دانه شنبلیله ، سیر ، پیاز ، سماق ، جو دوسر ، عدس ، کدو تنبل ،عناب

افراد دیابتی باید از خرید و نگهداری سه دسته مواد غذایی زیر خودداری کنند:

 مواد غذایی با سدیم بالا:سوسیس ، کالباس و غذاهای کنسروی

مواد غذایی با کلسترول بالا: گوشت و لبنیات پر چرب ، خامه ، کله پاچه ، مایونزو غذاهای سرخ شده

مواد غذایی حاوی قندهای ساده نظیر قند و شکر ، نوشابه معمولی و ...

ورزش:

 در پیشگیری وحتی بهبود بیماری دیابت موثر است: هفته ای 5 روز به مدت 30 دقیقه ، شانس ابتلا به دیابت نوع 2 را تا 60 درصد کاهش می دهد

چه کسانی نباید ورزش کنند :

1-افرادی که قند خون کنترل شده ندارند و میزان قند خون آنان بالای 250 میلی گرم است 2-بیمارانی همراه ادرار استون دفع می کنند 3-دیابتی هایی که دچار عوارض چشمی یا عوارض قلبی می باشند

بنابراین ورزش در این افراد بایستی با مشورت پزشک صورت گیرد.

برای جلوگیری از کاهش قند خون به هنگام ورزش دو راه وجود دارد:

-کاهش انسولین تزریقی قبل از فعالیت بدنی یا ورزش( با مشورت متخصص غدد یا داخلی)

-خوردن غذای بیشتر قبل از شروع فعالیت بدنی و در حین آن (بامشورت متخصص تغذیه)