معاونت بهداشت

شعار روز جهانی غذا در سال 1399 (2020 میلادی)

«توسعه، تغذیه پایدار با مشارکت یکدیگر»

روز جهانی غذا هر ساله در 25 مهرماه (مطابق با 16 اکتبر) توسط 150 کشور دنیا به منظورکسب حمایت و افزایش آگاهی همه جانبه جهت برقراری امنیت غذا و تغذیه، تولید و دسترسی به غذای سالم و ایمن، کاهش سوء تغذیه و ریشه کنی گرسنگی در جهان گرامی داشته می شود. در سال جاری نیز سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) روز جهانی غذا را با شعار «توسعه، تغذیه پایدار با مشارکت یکدیگر» نام گذاری کرده است.

از اسناد بالادستی که با برنامه امنیت غذایی رابطه مستقیمی دارد می توان به بند چهارم سند چشم‌انداز بیست ساله‌ کشور جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ که در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۲ توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی (مد‌ظله‌العالی) ابلاغ گردید؛ اشاره نمود که بیان شده است «برخورداری از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، تبعیض و بهره‌مند از محیط زیست مطلوب». اجرایی شدن این خواسته های مطلوب برای مردم جامعه، نیاز به برنامه ریزی و نیروی انسانی متعهدی دارد که بتوانند این اهداف را به ثمر برسانند.

وضعیت موجود در جهان بر اساس گزارش فائو

درگزارش سال 2020 سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد آمده است که بیش از 2 میلیارد نفر در جهان به غذای ایمن، سالم، مغذی و کافی دسترسی منظم ندارند. پیش بینی می شود جمعیت جهان تا سال 2050 تقریباً به 10 میلیارد نفر برسد. با وجود آن که در جهان بیش از 30 هزار گیاه خوراکی وجود دارد؛ امروزه 66 درصد از محصولات کشاورزی با تنها 9 گونه گیاهی تامین می شود؛ به منظور تامین غذای مردم و پایداری کره زمین، باید مواد غذایی مختلفی فراهم شود.

تاثیر اشکال گوناگون سوءتغذیه (از تغذیه ناکافی و کمبود ریزمغذی ها گرفته تا اضافه وزن و چاقی) بر اقتصاد جهان سالانه حدود 5/3 تریلیون دلار برآورد می شود. روند افزایش گرسنگی از سال 2014، همراه با گسترش چاقی به روشنی نیاز به تسریع و تشدید اقدامات مداخله گرانه برای تقویت سیستم های غذایی و حفاظت از معاش مردم را نشان می دهد؛ ساز و کارهای غذایی آینده کشور ما باید ضمن حفاظت از منابع طبیعی، تنوع زیستی و مقابله با مشکلاتی مثل تغییرات آب و هوایی، قابلیت تامین غذای سالم و دست یافتنی برای همگان و درآمدی مقبول برای کارکنان این بخش را فراهم کند. ضایعات مواد غذایی هر ساله حدود 3/1 میلیارد تن برآورد شده است که معادل یک سوم کل مواد غذایی تولید شده برای مصرف انسان است و معادل غذای 2 میلیارد نفر در هر سال محسوب می شود. اتلاف غذا به معنای هدر دادن پول، نیروی کار، منابع و افزایش انتشار گازهای گلخانه ای در ایجاد تغییرات آب و هوایی مطرح است. هر ساله حدود 14 درصد از غذایی که برای مصرف انسان تولید می شود؛ بین مراحل کاشت تا رسیدن به بازار عمده فروشی، از بین می روند. در مسیر خرده فروشی تا مصرف، حتی مقادیر بیشتری از غذاهای تولیدی هدر می رود؛ بیش از 3 میلیارد نفر در جهان به اینترنت دسترسی ندارند و بیشتر آنان در مناطق روستایی دور افتاده زندگی می کنند. کشاورزان خرده پا برای بهبود معیشت خود به سرمایه، آموزش، نوآوری و فناوری بیشتری نیاز دارند.

در انتها باید متذکر شد با توجه به بحران کمبود غذا در جهان و دامن زدن انتشار ویروس کرونا و تبعات اقتصادی آن در کاهش دسترسی به غذا برای اقشار آسیب پذیر جامعه، شعار این روز در ایران «همه باهم برای تغذیه سالم و تامین امنیت غذایی خانواده در شرایط اپیدمی کرونا» نام گذاری شده است؛ که انتظار می رود بر طبق فرمایش رهبر گرانقدر انقلاب اسلامی(حفظه‌الله) پیرامون پویش همدلی و مواسات مومنانه، با یک وحدت و همراهی جهادی همه افراد جامعه به ویژه خیرین،  سازمان ها، ادارات، بخش خصوصی و از همه مهمتر مردم عزیز، بتوانیم علاوه بر غلبه بر ویروس کرونا، با آموزش منظم و برنامه ریزی صحیح، بر اساس آیه شریفه 31 سوره مبارکه اعراف که خداوند می فرمایند: «....کلوا و اشْربوا و لا تسْرفوا...»، دورریز و اتلاف مواد غذایی را به خصوص در سطح خانوار کاهش دهیم؛ الگوی مصرف غذاها را اصلاح و به سمت استفاده بیشتر از منابع گیاهی و مصرف کمتر قند و شکر، چربی اشباع و نمک سوق دهیم؛ از توان متخصصین صنعت کشاورزی جهت آموزش بیشتر کشاورزان، کشت و توسعه محصولات متنوع کشاورزی و به حداقل رساندن دورریز موادغذایی، استفاده نماییم و با آموزش و فرهنگ سازی این موارد از دوران کودکی، به فضل الهی جامعه ای با امنیت غذایی پایدار داشته باشیم.