معاونت بهداشت

سلامت و سالمندی

برای دریافت مطالب هفته سلامت سالمند اینجا را کلیک کنید

يكي از بزرگترين تغييرات جمعيتي در قرن بيستم پيرشدن جمعيت است. اين عامل سبب خواهد شد تا تعداد سالمندان از 600ميليون در سال 2000به 2ميليارد تا سال 2050 افزايش يابد. سازمان بهداشت جهاني سالمندان را در كشورهاي جهان سوم افراد بالاي 60 سال تلقي مي كند. موضوع سلامتی و ارتباط آن با افزایش سالهای زندگی در عصر حاضر چالش های فراوانی را بوجود آورده است. افزایش طول عمر انسان­ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن 21 بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده­ای است که برخی از جوامع بشری با آن روبرو شده و یا خواهند شد. بهبود شرایط بهداشتی منجر به کاهش مرگ، بویژه مرگ و میر کودکان و افزایش امید به زندگی شده و همچنين اعمال سیاست­هاي کنترل موالید درصد سالخوردگان به کل جمعیت را افزايش داده است . در اوایل قرن بیستم امید به زندگی در بدو تولد در جهان48 سال بود و فقط 4% از مردم، بالای 60 سال داشتند و بعد از سال 1955 این میزان به 65 سال افزایش یافت و بر اساس برآورد و اعلام سازمان بهداشت جهانی پیش بینی می شود که تا سال 2020، امید به زندگی به 77 سال برسد و جمعیت بالای 65 سال20% از جمعیت جهان را به خود اختصاص خواهد داد که حدود 70 درصد از این جمعیت در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند. هر ماه به جمعيت سالمندان بالاي 65 سال در جهان حدود 800 هزار نفر افزوده مي شود. سرعت سالمندي در كشورهاي در حال توسعه خيلي بيشتر از كشورهاي توسعه يافته بوده كه سبب شده است اين كشورها نتوانند با عواقب اين موضوع خود را تطبيق دهند. این تغییرات نشانه انقلابی در بعد جمعیت شناختی است که توجه سیاست گزاران را در سراسر دنیا می­طلبد.

سرشماری عمومی انجام شده در کشور در سال 1385 نشان داد که حدود 3/7 درصد از جمعیت کشور، یعنی بیش از 5 میلیون نفر را سالمندان بالای 60 سال تشکیل می دهند. 6/63 درصد سالمندان در شهرها و 4/35 درصد ديگر در روستاها ساکن هستند که پیش بینی های جمعیتی حاکی از آن است که جمعیت سالمندان نسبت به کل جمعیت در حال افزایش است.

نسبت سالمندان در جمعیت عمومی کشور در فاصله 50 سال 27/2 برابر شده است بر همین اساس شمار سالخوردگان در سال 2050 به بیش از 26 میلیون نفر و نسبت آن به کل جمعیت به حدود 26% خواهد رسید. شاخص‌هاي آماري نشان مي‌دهند كه روند پير شدن در جمعيت كشور ما نيز اتفاق افتاده و در فاصله 20 ساله 1385 تا 1405 به ميانه سني جمعيت كشور 10 سال افزوده خواهد شد.

بر اساس بررسي‌هاي بعمل آمده، 15 درصد از مراجعان به مطب پزشكان متخصص، 34 درصد از معالجات سرپايي در بيمارستان‌ها و 89 درصد از تخت‌هاي موسسات و سراهاي نگهداري را افراد بالاي 65 سال به خود اختصاص مي دهند. آمار نشان می دهد که 26-19 درصد از سالمندان در طی سال به نوعی دچار حادثه و منجر به اقدامات درمانی شده اند. به طور كلي 29 درصد هزينه مراقبت‌هاي پزشكي توسط سالمندان مصرف مي شود.

تغييرات سالمندي با مشكلات بهداشتي و كاهش سطح فعاليت­ها همراه است. با افزايش سن، اختلال عملكرد جسماني بيشتر مي­شود و اثر منفي آن بر توانايي حفظ استقلال، نياز به كمك را افزايش مي­دهد كه اين خود مي­تواند در كاهش كيفيت زندگي سالمندان موثر باشد. دسترسی به ساختارهای بهداشتی‌درمانی از منزل تا مراکز حمایتي، توانبخشی و بیمارستان‌ها حق سالمندان کشورمان است. برای پاسخگویی به این حق، سیاستگزاران باید برنامه ریزی­هاي کوتاه مدت و بلند مدت را ارایه داده و اجرای آن را در ابعاد آموزش تخصصی و خدماتی، بخصوص در بخش های دولتی تضمین کنند.